ÖZ : Doğal bir volkanik canı olan ve Anadolu`da Tersiyer ve Kuvaterner yaşlı genç volkanların çevrelerinde zengin, yataklar oluşturan obsidiyen, son derece önemli bir kay aç olup, eski ilkel insanlar tarafından kesici, ve delici alet yapımında kullanılmış ve metal aletlerin keşfi öncesinde birçok eski medeniyetin gelişmesine yardımcı olmuştur.. Diğer doğal materyallere göre kullanımındaki üstünlük, ve çevrede yaygın olarak bulunması nedeniyle obsidiyenin ilkel insan toplulukları arasında belirli kaynaklardan geçmişte geniş ölçüde ticareti de yapılmıştır. Günümüzde, toprak altında kalmış tarihi yerleşme merkezlerinde yapılan kazılar sonucunda çok sayıda obsidiyen. aletler bulunmuş olup, en yakın doğal obsidiyen. yatağının bazen yüzlerce kilometre uzakta olduğu saptanmış ve bunların çok uzak mesafelerden kentlere taşındıkları, ortaya çıkarılmıştır. Bu çalışma ile Kuzeybatı Anadolu`da İstanbul bölgesinde; günümüzden binlerce yıl önce ilkel insanlar tarafından, kurulmuş Fikirtepe, Pendik ve Domalı yerleşme merkezlerindeki arkeolojik kazılardan ede edilen, obsidiyen aletler ile orta Anadolu ve Çankırı yörelerinde zengin yataklar oluşturan obsidiyen yüzleklerinden alınan örneklerde Fizyon izi değerllendirme yöntemi ile radyometrik yaş ölçümleri ve Nötron Aktivasyon Yöntemi ile kimyasal analizler yapılarak karşılaştırılmıştır. Çalışmalar sonucunda, Orta Anadolu`daki obsidiyen yüzleklerinin zamanımızdan yaklaşık 20 bin. ile 1 milyon 360 fein-yıl; Çankırı obsidiyenlerinin ise çok daha eski olup 16,2 ile 18,1 milyon yıl önce çeşitli evrelerde etkin olan. volkanizmaya bağlı olarak meydana geldikleri ve binlerce yıl önce ilkel insanlar tarafından, bu yörelerden çıkarılan obsidiyen örneklerinin yüzlerce kilometre uzaklıkta İstanbul bölgesindeki eski yerleşme yerlerine ticari amaçla götürülerek» bunların işlenip kesici ve delici alet olarak kullanılmalarını sağladıkları saplanmış ve Taş Devri ilkel insan topluluklarının ilişkileri ortaya çıkarılmıştır.