Gerede-Ankara ve Ankara Çevre Otoyoluna Genel ve Jeoteknik Açıdan Bakış
ÖZ : Gerede - Ankara ve Çevre Otoyolu. (GAAPM), toplam uzunluğu 3600 km olarak planlanan, Türkiye Otoyolunun (TM); yaklaşık 270 km lik bölümünü oluşturur .TM Transit Avrupa Otoyolunu (TEM),, komşu, ülkeler olan Iran, Irak ve Suriye`ye bağlayacaktır. GAAPM çok sayıda viyadük, köprü, üstgeçit, altgecit yüksek dolgu ve yarma ve büyük Ölçükle menfez yapılarını içermektedir. Gerede - Ankara bölümünde her yönde olmak ü/ere dört adet 3,75 m lik şeritler varken Çevre Otoyolunda beş adet 3,75m lik şeritler projelendirilmiştir. Proje parametrelerinin belirlenebilmesi için ayrıntılı yerüstü ve yeraltı jeoteknik .araştırmaları ve eksiksiz bir deneyler programı tamamlanmıştır. Bu anlamda 25ÖÖÖ`iik bölge, 50Ö0"lik çevre ve 1000`lik alansal mühendislik jeolojisi haritaları hazırlanmıştır. Çok sayıda araştırma kuyuları çukurları ve hendekleri açılmıştır., Çok sayıda arazi ve laboratuvar deneyleri, sonuçlandırılmıştır. Tamamlayıcı araştırma olarak jeofizik calışmalarda yer verilmiştir. Güzergah boyunca haritalanabilen litolojilerden bazılarını yaşlıdan gence vermek gerekirse : nıetadetritik» permo-Trias kireç taşları, metavolkanik, tektonolortul oluşuklar, ofiyolit, çoğunlukla püskürük olmak, üzere mağmatik kayaçlar, denizel ve gölsel tortullar, althyon kolüvyon. ve yamaç molozları seklinde sıralanabilir. Bu. litolojilerin mühendislik özellikleri konu içersinde kısaca verilmiştir. Otoyolda normal faylar ters ve bindirme faylarından daha sık bulunmaktadır. Yolu. özellikle dar açılı kesen büyük fayların projeye olumsuz etkisi çok büyük boyutlardadır. Diğer yapısal özelliklerle örneğin kıvrım,, uyumsuzluk» tabaka ve eklemlerle yol boyunca sık sık karşılaşılmaktadır. Bütün bu özelliklerin ayrıntılı olarak ortaya konması doğal uygun proje parametrelerinin seçimini sağlamaktadır. GAAPM azımsanamayacak sayıda nehir, ıçme^uyu baraj göleti ve bataklıkların üzerinden geçmektedir. Uygun proje ortaya, çıkarabilmek için, bu tür yerlerin boyutları ve temel kaya yüzey şekillerinin kesin belirlenmesi gerekmektedir. Sığ akiferler, yumuşak ıslak zeminler sığ basınçlı ve sızıntı akifeleri, kaynak ve sızıntılar bu güzergahta çok sık rastlanan, hidrojeolojik özelliklerden bazılarıdır. Bu tür hidrojeolojik özelliklerin yolun duraylılığını doğrudan etkilediği bilindiğine göre hidrojeolojik araştırmanın önemi yadsımayacaktır.