ÖZ: İsparta`nın güneyi ve batısında geniş bir yayılım gösteren Pliyosen yaşlı piroklastik istif içerisinde ignimbiritler (TRAS) bulunur. Traki-andezik bir volkanizmaya bağlı olan tras düzeyinin kalınlığı 20-150 m arasında değişim gösterir, Tras feldispatlar (sanidin, albit, oligoklas), piroksen, amfibol, biyotit ve opak mineraller ile bir cam matriksten oluşmuştur. Bunlarla birlikte farklı kayaç kırıntıları ile yer yer kömürleşmiş bitki kalıntıları da tos düzeyinde bulunan diğer önemli bileşenlerdir, Dereboğazı yöresi tasının çimento katkı maddesi olarak kullanımındaki en önemli özelliklerinden biri olan puzzolanik aktivitesi ortalama 103 kgf/cm2 dir. Bu değer standart değerin iki katıdır, Aynca standartta 3000 cm2/gr olarak verilen Blaine değeri, araştırılan tras örneklerinden ortalama 7630 cm2 / gr değerine ulaşmaktadır. Özgül ağırlık 2,49 gr/ cm3, camsı faz oranı ise % 40 dır, Trasın kimyasal bileşiminde bulunan SiO2 + A12O3 + Fe2O3 toplamı % 74 ile 84 arasında, MgO %0,27 ile 0.76, SO3 % 0,0 ile 0,30 arasında değişim göstermektedir. Bu değerler standart değerlere çok uygundur, Yapılan araştırma ile; Dereboğazı tasının geniş yayılımı, rezervi ve tüm diğer özellikleri ile ekonomikliği onun çimento katkı maddesi olarak kullanıma çok uygun olduğunu göstermiştir.