Jeoloji Münendisliği Dergisi

Nadir Metal Yatakları Jeolojisi

ÖZ:Nadir metaller, alkalin-ultramafik ve karbonatit komplekslerine ek olarak yaygın bir şekilde peralkalin ve peraliminyumlu volkanikler,granitler ve granitik pegmatitler içinde de cevherleşmeler oluşturur, Ticari yönden en önemli yataklar çoğunlukla pegmatit ve karbonatlarla ilişkilidir, Genel olarak nadir metal veyanadir element terimi tantalyum, niobyum,, lityum, berilyum, zirkonyum ve nadir toprak elementleri ifade etmek için kullanılır. Bu tür yatakların, özellikle de granit ve granitik pegmatitlerle ilişkili yatakların oluşumunda pek çoktektonik, magmatik ve hidrotermal işlev tek tekveya birlikte rol oynar. Cevher içeren granitlerçok evreli bir batolitik kimyasal farklılaşmayauğramış olan uc üyesini temsil eder ve tantalyum, niobyum, kalay ve lityum için büyük, ancak düşük içerikli kaynaklarını oluştururlarTantalyum- ve lityum için başlıca kaynak olanpegmatitlerin oluşumundan, esas olarak nadirmetalce zenginleşmiş post-magmaiik sıvılar sorumludur, Volkanik ana kayalı yataklar çoğunlukla hidrotermal aberasyona uğramış tüf veriyolitler içinde, hidrotermal sistemlerle alakalı oluşumlar gösterirken, karbonatitlerle ilişkili yataklar alkali intrüzyonların kenar zonlarında ortaya- çıkar.Birincil nadir metal yataklarının ayrışmasısonucu oluşan ikincil yataklar, esas olarak denizel ya da alüvyal plaserler şeklinde oluşumlar sergiler. Günümüzde bu tür yataklar yalnızcazirkon için işletilmektedir