ÖZ: Dünyanın oluşumundan insanlığın gelişimine, yeryuvarının yıllıklarını oluşturan kayıtlara göre; zaman ve hayatı ortaya koymak ve deinsan ve toplumların bu sistemdeki yerini belirleyebilmek, doğa bilimlerinin sosyal yaşamayansıtılması zorunluluğunu getirmiştir. Doğave dünyadaki sistem dolayısıyla "hayat ve toplumsal hayat düzenlemeleri`"9 çağdaş bilgilerçerçevesinde değerlendirildiğinde; yaşam, 3-boyutlu bir sistemde değilde, 4-boyutlu bir doğa ve dünya sisteminde ortaya çıkmaktadır.Dünya- coğrafyasındaki olağan değişim ve dönüşümler, yeryuvarı tarihi boyunca- canlılaralemindeki değişim ve dönüşümler, doğa bilimleri tarafindan ortaya konulabilmiştir, Canlılar alemindeki değişim ve dönüşümlerin temelini hücreler arası ortaklık sistemleri oluşturmaktadırlar. İnsanların bilgi ve bilinç düzeylerindeki değişim ve dönüşümlere, jeolojik olayların özellikle iklimsel ve coğrafik etkileri oldukça önemlidir, Çağımızdaki bilimsel verileregöre, sürekli değişim ve dönüşüm içindeki doğal sisteme uygun 4-Boyutlu toplumsallaşmamodeli ile gelişimini sürdüren çağdaş insanaulaşmak mümkün olabilmiştir.