Jeoloji Münendisliği Dergisi

Fethiye-Burdur Fay Zonunun Bazı Neotektonik ve Paleosismolojik Özellikleri, GB-Türkiye

ÖZ: Bu inceleme, GBAnadolu`da Fethiye-Burdur fay zonunun bazı neotektonik ve paleosismolojiközelliklerinin ortaya konmasını amaçlar. Fay zonu, Fethiye Körfezi ile Burdur Gölü arasındayaklaşık 300 km uzanımlı ve sol oblik atım bileşenine sahip çok sayıda normal faylardan oluşur. Buzon aynı zamanda, GBAnadolu`nun en önemli aktif faylarını içermektedir. KD-GB yönünde kesikli(an achelon=aralı aşmalı) bir uzanım gösteren Burdur fay zonu, KB gidişli faylar tarafındankesilerek farklı uzunlukta segmentlere ayrılır. Burdur Gölünün güney bölümünde yer alan Burdurve Tefenni segmentleri 60-70 km.` ye ulaşan uzunlukları ile yörenin en aktif kırık hatlarını meydanagetirir.Tarihsel deprem kayıtları ve yüzey kırık verileri, 7.1 büyüklüğündeki 1914 depreminin ve 6.2büyüklüğündeki 1971 depreminin Burdur segmenti üzerinde oluştuğunu gösterir. 1914 ve 1971depremleri ile ilgili olarak meydana gelen düşey yer değiştirmelerin, deformasyonların ve kolüviyaloluşukların detaylı biçimde incelenmesi amacıyla Burdur segmenti üzerinde Burdur ve Yassıgümemevkilerinde hendek (trench) çalışmaları yapılmıştır.Burdur fayı Yassıgüme yöresinde tek bir fay çizgisinden yapılı olup, topoğrafyada gençtortullar içinde oluşturduğu eşikler ve yersel gözlenen fay aynası üzerindeki sol oblik bileşenlikayma çizikleri ile açık olarak ayırdedilir.Yassıgüme yöresinde açılan hendekte farklı fasiyeste gelişmiş alüviyal ve kolüviyaloluşukların yanı sıra 1971 depremi sırasında 70 cm lik bir düşey yer değiştirmenin meydana geldiğisaptanmıştır.Burdur fay zonunun en önemli bileşenini oluşturan Burdur segmenti Burdur Gölünün güneybölümünde, gerçekte birbirine parelel gelişmiş KD uzanımlı ve basamak şekilli 4 farklı oblik faysisteminden oluşur. Aynı zamanda Burdur şehir merkezinden geçen bu faylar, yerleşim alanı içindebasamaklı bir topoğrafik yapının gelişmesine neden olmuşlardır. Burdur yerleşim alanınıngüneyinde pekleşmemiş genç tortullar içinde açılan hendeklerde gölsel çamurtaşları ile plajortamına ait iyi boylanmış çapraz katmanlı kumların yanısıra kolüviyal oluşuklar ayırdedilmiştir.1914 depremi ile yaşıt olabilecek fay düzlemi ve bununla ilişkili yarık dolgu fasiyesine ait kolüviyaltortullar ile bunlara eşlik eden çamur daykları bu yöredeki yarmalar ve hendeklerde yer alan enönemli oluşuklardır. Diğer taraftan yarmalarda yer alan faylar genellikle 90 ile 250 cm lik düşeyatımlara sahip olup, çoğu yerde kolüviyal oluşukları kesmiş olarak gözlenir. Buna göre hendek veyarmalarda gözlenen en genç faylar aynı zamanda en fazla düşey atıma sahip faylardır. Gençtortullarda faylanmaya bağlı gelişen eğimlenmeler ve buna eşlik eden yersel uyumsuzluklar olağanyapılardır. Burdur segmenti üzerinde 03.04.2002 ve 05.04.2002 tarihlerinde meydana gelen 3.9 ve 4.0büyüklüğündeki depremler, bu segment üzerindeki sismik aktivitenin günümüzde de devam ettiğinigöstermesi bakımından önemlidir. Diğer taraftan bu son depremlere ait fay çözümleri, Burdursegmentinin sol oblik atımlı bir normal fay olduğunu doğrulamaktadır.