Jeoloji Münendisliği Dergisi

Yellice (Çetinkaya-Sivas) Manyetit Oluşumlarının Maden Jeolojisi

ÖZ: Yellice köyü (Çetinkaya - Sivas) ve yakın çevresinde, temeli oluşturan kayaçlar, Toros platformunaözgü Munzur kireçtaşları ile bunların üzerine Maastrihtiyen öncesi yaşta tektonik olarak yerleşmiş olanofiyolitik kayaçlardır. Temelin üzerine post-tektonik havza çökelleri (Saya formasyonu ve Sincan grubu)uyumsuz olarak gelir. Üst Kretase ve/veya hemen sonrası yaşlı granitik kayaçlar ile Plio-Kuvaterneryaşlı volkanitler sahada gözlenen magmatik aktiviteyi karakterize etmektedir. Araştırmaya konu olanve ağırlıklı biçimde manyetitlerden oluşan cevher, ofiyolitik kayaçlara özgü serpantinleşmiş ultramafikkayaçlar içerisinde yer alır. Yellice sahasında gözlenen birincil cevher mineralleri, likid magmatik evreyikarakterize eden; kromit, manyetit, makinavit kurtçukları içeren pentlandit, pirotin, kübanit lamelleriiçeren kalkopirit ve pirit disseminasyonlarından oluşur. Kromit, manyetit ve sülfid birlikteliğinden oluşanbu birincil parajeneze, bir sonraki evreyi karakterize eden serpantinleşme olayı ile ferromagnezyenminerallerden yoğun biçimde açığa çıkan demir elementinin oluşturduğu ikincil manyetit oluşumları vedaha az oranlardaki piritler ile silikat mineralleri eşlik eder. Serpantinleşmiş ultramafik kayaçlar geneldeortalama; % 20.34 toplam Fe2O3, % 0.26 MnO, % 33.19 MgO, % 1.08 CaO, % 0.14 Al2O3, % 31.99SiO2, % 0.18 K2O, % 0.08 Na2O ile 5678 ppm Cr2O3, 1772 ppm Ni, 191.7 ppm Co, 280 ppm V2O5 ve163 ppm TiO2 içermekte olup ateşte kayıp miktarı % 10.49’dur. Serpantinitler içerisinde mercek şeklindekonumlanan ve ana bileşeni manyetit olan cevherleşmenin ortalama Fe3O4 tenörü % 18-20 arasındadeğişmekte olup 125 milyon ton görünür + olası (muhtemel) rezerv saptanmıştır. Demir oluşumununilk evreleri ultramafik kayaçlar içerisinde saçılmış (dissemine) tipte gelişmeye başlamış, daha sonra iseultramafik kayaçlardaki ferromagnezyen minerallerin (olivin ve piroksen gibi) serpantinleşmeleri ile açığaçıkan demir elementinin oluşturduğu minerallerle yoğunluk kazanmıştır.