Jeoloji Münendisliği Dergisi

Sarma Deresi Havzasındaki Yağışın Ayrışma ve Su Kalitesine Etkisi, Düzce, Türkiye

ÖZ: Sarma Deresi, Düzce ili Akçakoca İlçesinde bulunur. Su havzası yaklaşık 121.2 km2’lik bir alankaplar. Sarma Deresi, yağışlı dönemde bulanık akar ve Karadeniz’e 85 l/s debi ile dökülür. Akçakocailçesindeki içme suyu ihtiyacını karşılamak amacıyla Sarma Deresi havzasında Sarıyayla Barajı’nınyapılmasına karar verilmiştir. Asit yağışı ve etkileri konusundaki araştırmalar Türkiye’de İstanbulözelinde yapılmıştır. Bu nedenle, asit yağışların Sarma Deresi suyunun hidrojeokimyasal özelliklerineetkisini değerlendirmek için Sarma Deresi su havzasından kayaç, toprak, dere suyu, askıda katı madde,dere çamuru ve yağış örnekleri alınmıştır. Araştırma sahasındaki yağışların pH değeri 5.6’nın altındadır.Dere sularında iyon zenginleşmesinde ve jeolojik birimlerin ayrışmasında asidik yağışın etkisi vardır.Dere çamuru örneği ile askıda katı madde örneğine ait Kimyasal Ayrışma İndeks (CIA) değerleri sırasıyla76 ve 77’dir. Yağışlı dönemde, Sarma Deresi’nin bulanık akmasına, su havzasında mostra veren kilminerallerince zengin kumtaşları ve toprak neden olur. Sarma Deresi’nin yağışlı dönemdeki askıda katımadde miktarı 70 mg/l’dir. Sarma Deresi suyu kalsiyum ve bikarbonatca zengindir. Yağmur suyu, karsuyuna göre NH4, NO3 ve SO4 iyonlarınca, kar suyu da yağmur suyuna göre Al, Ba, Cu, Pb, Mn, Ni, Si, Uve Zn elementlerince zengindir. Yağmur, kar ve dere suyu örneklerindeki Al, Ba, B, Fe, Mn ve Zn gibi bazıağır metal ve elemenetlerin konsantrasyon miktarı 10 ppb üzeridir. Sarma Deresi suyu, içme suyu göstergelimit değerlerini (örneğin Al, Fe ve Mn elementleri bakımından) aşmaktadır. Bu nedenle, Sarıyayla Barajsuyunda arıtma işlemine gereksinim olabilir.