Jeoloji Münendisliği Dergisi
Jeoloji Mühendisliği Dergisi

Jeoloji Mühendisliği Dergisi

2018 HAZİRAN Cilt 42 Sayı 1
KAPAK
PDF Olarak Görüntüle
KÜNYE
PDF Olarak Görüntüle
İÇİNDEKİLER
PDF Olarak Görüntüle
Söğütlü Deresi (Trabzon) Su Kalitesi Parametrelerinin Coğrafi Bilgi Sistemleri Kullanılarak Değerlendirilmesi
Arzu Firat Ersoy Duygu Karagüllü
PDF Olarak Görüntüle

ÖZ: Tüm canlıların yaşam kaynağı olan ve içme, kullanma, enerji ve birçok amaç için kullanılan suya olangereksinim her geçen gün artmaktadır. Su kaynaklarının plansız kullanımı günümüzdeki en önemli problemlerdenbiridir. Aşırı kullanım nedeniyle su kaynakları çevresel faktörlerden olumsuz etkilenmekte ve kirlenmektedir.Bu çerçevede su kaynaklarının yönetimi havza bazında sadece su miktarı yönünden değil, kalitesi açısından daönemlidir. Bu çalışmada, Trabzon ili Söğütlü Deresi ve yan kollarında 17 farklı noktadan alınan su örneklerininhidrokimyasal özellikleri belirlenmiş, konumsal analiz teknikleri kullanılarak havza su kalitesi parametreleriaçısından sınıflandırılmıştır. Söğütlü Deresi’nde çözünmüş oksijen (DO) değerleri 2.76-11.24 mg/l arasında; sertlikdeğerleri (FS) 5.1-21.8 FS arasında değişme göstermektedir. Yüzey suyunda pH değeri 6.63-7.5 arasında; elektrikseliletkenlik (EC) değeri 61-258 µS/cm arasında ve toplam çözünmüş katı madde miktarı (TDS) 58-223 mg/l arasındadeğişmektedir. Söğütlü Deresi yüzey suyu “Kıta İçi Yüzeysel Su Kaynaklarının Sınıflarına göre Fe, Mn ve Alaçısından II., III. ve IV. Sınıf sular sınıfında yer almaktadır. Kirlilik parametreleri NO2 ve NO3 açısından da yineII., III. ve IV. Sınıf sular sınıfındadır. Söğütlü Deresi yüzey suyunda yapılan fiziksel, kimyasal ve kirlilik analizleri,yüzey suyunun son yıllarda özellikle çevre şartlarından olumsuz etkilenerek kirlendiğini ortaya koymuştur.  

  • Su kalitesi

  • fiziksel ve kimyasal parametreler

  • IDW

  • Söğütlü Deresi

  • Trabzon

  • Celep, S., 2009. Trabzon İli Yeraltı ve Yerüstü Sularının Hidrojeolojik, Hidrokimyasal İncelenmesi ve Su Kalitesinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, KTÜ, Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.

  • Gültekin, F., Fırat Ersoy, A., Hatipoğlu, E. ve Celep, S., 2011. Trabzon İli Akarsularının Yağışlı Dönem Su Kalitesi Parametrelerinin Belirlenmesi. Ekoloji, 21, 82 , 77-88.

  • Gültekin, F., Fırat Ersoy, A., Hatipoğlu, E. ve Celep, S., 2013. Quality Assessment of Surface and Groundwater in Solaklı Basin (Trabzon, Turkey). Bulletin of Engineering Geology and the Environment, 72, 2 , 213-224

  • Güven, İ.H., 1993. Doğu Pontidlerin Jeolojisi ve 1/250.000 Ölçekli Kompilasyonu. MTA Yayınları, Ankara, 65 s.

  • Güven, İ., 1998. 1/100000 Ölçekli Açınsama Nitelikli Türkiye Jeoloji Haritaları, Trabzon-C28 ve D28 paftaları. Jeoloji Etütleri Dairesi, MTA Genel Müdürlüğü, Ankara

  • Kara, C. ve Çömlekçioğlu, U., 2004. Karaçay (Kahramanmaraş)’ın Kirliliğinin Biyolojik ve Fiziko-Kimyasal Parametrelerle İncelenmesi. KSÜ Fen ve Mühendislik Dergisi, 7, 1.

  • Ketin, I., 1966. Anadolu’nun Tektonik Birliktelikleri. Maden Tetkik ve Arama Dergisi, 66, 23-34.

  • Korkmaz, S., 1993. Tonya-Düzköy (GB Trabzon) Yöresinin Stratigrafisi, KTÜ Jeoloji Müh. Bölümü 3. Türkiye Jeoloji Bülteni, 36, 151- 158.Okay, A.I., Şahintürk, O., 1997. Geology of the eastern Pontides. Report of Regional and Petroleum Geology of the B

  • Resmi Gazete, 2009. Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği Numune Alma ve Analiz Metodları, Çevre ve Orman Bakanlığı, Başbakanlık Basımevi. 27372.

  • Resmi Gazete, 2009. Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği Numune Alma ve Analiz Metodları, Çevre ve Orman Bakanlığı, Başbakanlık Basımevi. 27372.



  • Fırat Ersoy, A , Karagüllü, D . (2018). Söğütlü Deresi (Trabzon) Su Kalitesi Parametrelerinin Coğrafi Bilgi Sistemleri Kullanılarak Değerlendirilmesi . Jeoloji Mühendisliği Dergisi , 42 (1) , 1-16 . DOI: 10.24232/jmd.434133

  • Fırat Ersoy, A , Karagüllü, D . Söğütlü Deresi (Trabzon) Su Kalitesi Parametrelerinin Coğrafi Bilgi Sistemleri Kullanılarak Değerlendirilmesi. Jeoloji Mühendisliği Dergisi 42 (2018 ): 1-16

  • Kıbrıs Adası Yapısal Süreksizliklerinin EGM08 Gravite Verileri Kullanılarak Belirlenmesi
    Mustafa Ali Elmas
    PDF Olarak Görüntüle

    ÖZ: Bu çalışmada uydu gravite ve düşey birinci türev verilerine toplam yatay türev ve eğim açısı teknikleriuygulanarak, Kıbrıs Adası’nın yapısal süreksizliklerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bölgenin yapısal süreksizlikleribelirlenirken, toplam yatay türev haritasının maksimum genlikleri ile eğim açısı haritasının sıfır genlik değerlerindenyararlanılmıştır. Belirlenen çizgisellikler, çalışma alanının bilinen süreksizlikleri ile karşılaştırılmıştır. Bu çalışma ileönceki çalışmalar arasında iyi bir uyum olmakla birlikte, yeni süreksizlik sınırları tespit edilmiştir. Bunun yanındaKıbrıs adasının temel kaya topoğrafyası, Parker-Oldenburg ters çözüm algoritması kullanılarak hesaplanmıştır.Çalışmanın, bölgenin jeolojik yapısının daha iyi anlaşılmasına katkı koyacağı düşünülmektedir.

  • Toplam Yatay Türev

  • Eğim Açısı

  • Kıbrıs Adası

  • Birinci Düşey Türev

  • Yapısal Süreksizlik

  • Altınoğlu, F.F., Sarı, M., Aydın, A., 2015. Detection of Lineaments in Denizli Basin of Western Anatolia Region Using Bouguer Gravity Data. Pure and Applied Geophysics, 172, 415–425.

  • Ambraseys, N. N., Adams, R. D., 1993. Seismicity of the Cyprus region. Terra Nova, 5, 8-94

  • Arısoy, M. Ö., Dikmen, Ü., 2011. Potensoft: MATLAB-based software for potential field data processing, modelling and mapping. Computer & Geosciences, 37, 935–942.

  • Baroz, F., 1979. Étude géologique dans le Pentadaktylos et la Mésaoria (Chypre septentrionale). 2 volumes, Ph. D. thesis, 365 p., University os Nancy, France.

  • Bear, L. M., 1963. The mineral resources and mining industry of Cyprus, Geology Survey Bulletin, 1, 184 p.

  • Bhattacharyya, B.K., 1967. Some general properties of potential fields in space and frequency domain: a review. Geoexploration 5 (3), 127–143.

  • Cooper, G. R. J., Cowan, D. R., 2006. Enhancing potential field data using filters based on the local phase. Computers and Geosciences, 32 (10), 1585-1591.

  • Çuhadar, Ö., Akça, N., Teymur, S., İlleez, H. İ., Alaygut, D., 1997. KKTC Beşparmak Dağları kuzeyindeki Miyosen yaşlı birimlerin stratigrafisi, petrografisi ve jeokimyasal değerlendirmesi. TPAO Rapor No. 3762, 36 s., Ankara.

  • Ercan, Ö. A., Şeren, A., Elmas, A., 2014. Gold and silver prospection using magnetic, radiometry and microgravity methods in the Kışladağ province of Western Turkey. Resource Geology, DOI: 10.1111/rge.12024.

  • Ergon, M., 1986. Kıbrıs jeolojisi ve maden yatakları üzerine bazı jeofizik irdelemeler. Jeoloji Mühendisliği, 28, 35–42.

  • Evjen, H. M., 1936. The place of the vertical gradient in gravitational interpretations. Geophysics, 1, 127–136.

  • Gass, L. G., Masson-Smith, D., 1963. The geology and gravity anomalies of the Troodos Massif, Cyprus. Philosophical Transaction of the Royal Society, London, A255, 417-467.

  • Gaudry, A., 1862. Géologie de l’île de Chypre. Mém. Soc. Géol. France. Sér.2, 7(3), 106 p.

  • Gomez-Ortiz, D., Agarwal, B. N. P., 2005. 3DINVER.M: A MATLAB program to invert the gravity anomaly over a 3-D horizontal density interface by Parker–Oldenburg’s algorithm. Computer Geosciences, 31, 513–520

  • Greenbaum, B., 1972. Magmatic processes at oceanic ridges: Evidence from the Troodos Massif, Cyprus. Natural Philosophical Society, 238, 18- 21.

  • Gunn, P. J., 1975. Linear transformations of gravity and magnetic fields. Geophysical Prospecting, 23 (2), 300-312

  • Hakyemez, H. Y., Turhan, N., Sönmez, İ., 2002. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin jeolojisi. MTA Rapor No:10608, 69 s., Ankara.

  • Hakyemez, A., 2004. Kuzey Kıbrıs OligosenPliyosen istiflerinin planktonik foraminifera biyostratigrafisi. Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara, Doktora Tezi, 362 s (yayımlanmamış).

  • Kempler, D., Ben Avraham, Z., 1987. The tectonic evolution of the Cyprian Arc. Annual Tectonic, 1, 58-71.

  • Khan, M. A., Summers, C., Bamford, S. A. D., Chorston, N., Poster, K. vc Vine, F. J., 1972. A. reversed refraction line in the Troodos Massif, Cyprus. Nature Physical Science, 238, 134-136.

  • Lyngsie, S. B., Thybo, H., Rasmussen, T. M., 2006. Regional geological and tectonic structures of the North Sea area from potential field modelling. Tectonophysics, 413 (3–4), 147–170.

  • McCallum, J. E., Robertson, A. H. F., 1995a. Sedimentology of two fan-delta systems in the Plio-Pleistocene of the Mesaoria Basin, Cyprus. Sedimentary Geology, 215-244.

  • McCallum, J. E., Robertson, A. H. F., 1995b. Late Pliocene – early Pleistocene Athalassa Formation, north central Cyprus: carbonate sand bodies in a shallow seaway between two emerging landmasses. Terra Nova, 7, 265-277

  • Miller, H. G., Singh, V., 1994. Potential field tilt -a new concept for location of potential field sources. Journal of Applied Geophysics, 32, 213–217.

  • Moores, E. M., Vine, F. J., 1971. The Troodos; Massif, Cyprus and other ophiolites as oceanic crust evaluation and implications. Philosophical Transaction of the Royal Society, 268, 443-468.

  • Nabighian, M. N., 1972. The Analytic Signal of two dimensional magnetic bodies with polygonal cross section: Its properties and use for automated anomaly interpretation. Geophysics, 37, 507–517.

  • Oldenburg, D. W., 1974. The inversion and interpretation of gravity anomalies. Geophysics, 39, 526–536

  • Oruç, B., 2010. Edge detection and depth estimation using a tilt angle map from gravity gradient data of the Kozaklı-Central Anatolia Region, Turkey. Pure and Applied Geophysics, DOI: 10.1007/ s00024-010-0211-0

  • Oruç, B., Keskinsezer, A., 2008. Structural setting of the northeastern Biga Peninsula (Turkey) from tilt derivatives of gravity gradient tensors and magnitude of horizontal gravity components. Pure Applied Geophysics, 165, 1913-1927.

  • Oruç, B. ve Selim, H., 2011. Interpretation of magnetic data in the Sinop area of Mid Black Sea, Turkey, using tilt derivative, Euler deconvolution, and discrete wavelet transform. Journal of Applied Geophysics 74, 194–204.

  • Oruç, B., Sertçelik, İ., Kafadar, Ö., Selim, H. H., 2013. Structural interpretation of the Erzurum Basin, Eastern Turkey, using curvature gravity gradient tensor and gravity inversion of basement relief. Journal of Applied Geophysics, 88,105–113.

  • Parker, R. L., 1973. The rapid calculation of potential anomalies. Geophysical Journal International, 31, 447–455.

  • Pavlis, N. K., Holmes, S. A., Kenyon, S. C., Factor. J. K., 2008. An earth gravitational model to degree 2160: EGM2008. EGU General Assembly 2008, Vienna, Austria, April 13–18, 2008. http:// earth-info.nga.mil/GandG/wgs84/gravitymod/ egm2008. (Erişim

  • Robertson, A. H. F., 1975. Cyprus umbers: basaltsediment, relationships on a Mesozoic ocean ridge. Journal of Geological Society, 131, 511- 531

  • Robertson, A. H. F., 1977. Tertiary uplift history of the Troodos Massif, Cyprus. Geological Society of America Bulletin, 88, 1763-1772.

  • Robertson, A. H. F., Hudson, J. D., 1974. Pelagic sediments in the Cretaceous and Tertiary history of the Troodos Massif, Cyprus. In: Hsü, K. J., Jenkyns, C. H., (eds.), Pelagic sediments on the land and under the Sea. International Association of Se

  • Robertson, A. H. F., Woodcock, N. H., 1979. Tectonic settings of the Troodos Massif in the east Mediterranean. Proceedings of International Ophiolite Symposium, Cyprus, 36-49.

  • Robertson, A. H. F., Woodcock, N. H., 1986. The role of the Kyrenia Range Lineament, Cyprus, in the geological evolution of the eastern Mediterranean area. Philosophical Transaction of the Royal Society, London, A 317, 141-177.

  • Robertson, A. H. F., Xenophontos, C., 1993. Development of concepts concerning the Troodos ophiolite and adjacent unit in Cyprus. In: Prichard, H.M., Alabaster, T., Harris, N. B. W., Neary, C. R., (eds.), Magmatic Processes and Plate Tectonics. Geolo

  • Robertson, A. H. F., Kidd R. B., Ivanov A. F., Woodside J. M., Galindo-Zaldivar J., Nieto L., 1995. Eratosthenes Seamount, easternmost Mediterranean: Evidence of Plio-Quaternary collisional-related processes in the easternmost Mediterranean. Terra No

  • Sönmez, T., 2015. Doğu Marmara bölgesinin litosfer dinamiklerinin EGM08 gravite anomalileri, izostazik ve termomekanik analizlerle araştırılması. Yüksek Lisans Tezi, K.O.Ü., Fen Bilimleri Enstitüsü, Kocaeli.

  • Şengör, A. M. C., Yılmaz, Y., 1981. Tethyan evolution ol Turkey : A plate tectonic approach. Tectonophysics, 75, 181 - 241.

  • Vine, F. J., Moores, E. M., 1989. Paleomagnetic results from the Troodos igneous massif, Cyprus. Transactions American Geophysical Union, 50, 131.

  • Weiler, Y., 1965. The folded Kythrea Flysch in Cyprus. Ph. D. Thesis, The Hebrew University of Jerusalem, 71 p



  • Elmas, A . (2018). Kıbrıs Adası Yapısal Süreksizliklerinin EGM08 Gravite Verileri Kullanılarak Belirlenmesi . Jeoloji Mühendisliği Dergisi , 42 (1) , 17-32 . DOI: 10.24232/jmd.434135

  • Elmas, A . Kıbrıs Adası Yapısal Süreksizliklerinin EGM08 Gravite Verileri Kullanılarak Belirlenmesi. Jeoloji Mühendisliği Dergisi 42 (2018 ): 17-32

  • Kabataş-Mecidiyeköy Metro (İstanbul) Tünellerinde Zor Zemin Koşullarının Tünel Kazısına Etkisi
    Mehmet Özçelik
    PDF Olarak Görüntüle

    ÖZ: Son yıllarda ulaşım tünelleri mekanik yöntemlerle açılmaktadır. Verimli bir tünel kazısının gerçekleştirilebilmesiiçin jeolojik yapıya uygun kazı makinasının seçimi önemli bir etkendir. Bu makalede, Kabataş-Mecidiyeköy tünelgüzergahındaki jeolojik formasyonlar kazı mekaniği açısından değerlendirilmiştir. Kabataş-Mecidiyeköy istasyonlarıarasındaki İstanbul Metro Projesi, Tünel açma makineleri (TBM) ve Yeni Avusturya Tünel Açma Yöntemi (NATM)olmak üzere iki tip tünel kazısını içermektedir. TBM kullanılarak açılacak olan tünelin iki hattının toplam uzunluğu6180 m dir. Ayrıca, NATM yöntemiyle açılacak olan iki hattın toplam uzunluğu ise 4490 m dir. Çalışma kapsamında,Kabataş-Mecidiyeköy tünel güzergahındaki zemin ve kayaç birimlerinin mühendislik jeolojisi çalışılmış, tünelkayacı olması açısından sınıflandırılmıştır. Zor zemin koşullarının tünel kazı çalışmalarına etkisi incelenmiştir.Ayrıca, jeolojik birimlerin geçirimlilikleri ve yeraltı suyu seviyesi hakkında bilgi verilmiştir.

  • İstanbul

  • Jeolojik yapı

  • Metro

  • Tünel kazısı

  • Geological structure

  • Weiler, Y., 1965. The folded Kythrea Flysch in Cyprus. Ph. D. Thesis, The Hebrew University of Jerusalem, 71 p

  • Arıoğlu, B., Yüksel, A., Arıoğlu, E., 2002. İzmir metro projesi Nenehatun tünelindeki geoteknik çalışmalar ve değerlendirilmesi. ECAS2002 Uluslararası Yapı ve Deprem Mühendisliği Sempozyumu, 14 Ekim 2002, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara, Türkiy

  • ARTSON Geoteknik (Artson Araştırma Sondajları Mühendislik Ticaret Limitet Şirketi), 2016a. İstanbul Metrosu Kabataş-Mecidiyeköy arası Jeolojik-Jeoteknik etüd raporu. Cilt 1, İstanbul (yayımlanmamış).

  • ARTSON Geoteknik (Artson Araştırma Sondajları Mühendislik Ticaret Limitet Şirketi), 2016b. İstanbul Metrosu Kabataş-Mecidiyeköy arası Jeolojik-Jeoteknik etüt raporu. Cilt 2, İstanbul (yayımlanmamış).

  • ÖNORM B 2203-1. 2001. Austrian Standards Institute, Underground works, Part 1: Cyclic Driving. Works contract, Issue 2001-12-01

  • Barton, N.R., Lien, R., Lunde, J., 1974. Engineering classification of rock masses for the design of tunnel support. Rock Mechanics and Rock Engineering, 6 (4), 189–236.

  • Bieniawski, ZT., 1993. Classification of rock masses for engineering: The RMR system and future trends. Comprehensive Rock Engineering Pergamon, 3, 553 s.

  • Dalgıç, S., 2004. Factors affecting the greater damage in the Avcılar area of Istanbul during the 17 August 1999 Izmit Earthquake. Bulletin of the International Association for Engineering Geology and the Environment, Bulletin of Engineering Geology

  • Deere, D.U., Peck, R.B., Monsees, J.E., Schmidt, B., 1969. Design of tunnel liners and support systems, Report to UMTA, DOT, available through NTIS.

  • Deere, D.U., Merrift, A.H., Cording, E.J., 1974. Engineering geology and underground construction. 2nd International Congress of Engineering GeoIogy, Sao Paulo, Brasil, 18-24 August, 1974.

  • Güven, G., 2009. İstanbul metrosu Otogar-Kirazlı 1 arasının mühendislik jeolojisi ve tünel kazılarına bağlı oluşan deformasyonların değerlendirilmesi, Yüksek Lisans Tezi, İTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Jeoloji Mühendisliği Programı, İstanbul (yayımlanm

  • Hoek, E., Brown, E.T., 1980. Underground excavations in rock. Institutions of Mining and Metallurgy. London, 382 s

  • Hoek, E., 2000. Kaya Mühendisliği. TMMOB Maden Mühendisleri Odası Yayını, Ankara, 319 s.

  • Ketin, İ., 1991. İstanbul ve dolayının jeoloji haritası. İSKİ, İstanbul (yayınlanmamış).

  • Seymen, İ., 1995. İzmit Körfezi ve çevresinin jeolojisi, İzmit Körfezi Kuvarterner istifi. (ed. Meriç, E.), Kocaeli Valiliği Çevre Koruma Vakfı, Kocaeli.

  • Terzaghi, K., 1950. Geologic aspects of soft ground tunneling. Chapter 11 in Applied Sedimentation, R. Task and D. Parker, eds. New York, John Wiley & Sons

  • Tunçdemir, H., 1998. Arazi basıncının dengelenmesi esasına göre çalışan tam cephe tünel açma makinelerinin kazı performansını etkileyen zemin özellikleri ve İzmir Metrosu örneği. 4.Ulusal Kaya Mekaniği Sempozyumu, 22-23 Ekim, Zonguldak.

  • Ulusay, R., Sönmez, H., 2000. Hoek-Brown yenilme ölçütüne ilişkin değişiklik önerileri ve bunların uygulanabilirliği. Jeoloji Mühendisliği Dergisi, 23/24 (1), 1-21.



  • Özçelik, M . (2018). Kabataş-Mecidiyeköy Metro (İstanbul) Tünellerinde Zor Zemin Koşullarının Tünel Kazısına Etkisi . Jeoloji Mühendisliği Dergisi , 42 (1) , 33-48 . DOI: 10.24232/jmd.434136

  • Özçelik, M . Kabataş-Mecidiyeköy Metro (İstanbul) Tünellerinde Zor Zemin Koşullarının Tünel Kazısına Etkisi. Jeoloji Mühendisliği Dergisi 42 (2018 ): 33-48

  • Çamlıca Tepesi Ulaşım Tünellerinin Yapım Aşamalarında Karşılaşılan Sorunların Değerlendirilmesi
    Feyat Taz Ömer Ündül Hasan Denek
    PDF Olarak Görüntüle

    ÖZ: Nüfusu hızla artan İstanbul’da, ulaşımdaki aksamaların en aza indirilmesi için metro ve tünel gibi yeraltıyapıları inşa edilmektedir. Çamlıca Tepesi Ulaşım Tünelleri, Çamlıca Cami’ne karayolu ulaşımını sağlamakamacıyla inşa edilmektedir. Tüneller, İstanbul Paleozoyik istifinde yer alan Kurtköy, Aydos ve Gözdağ formasyonlarıile bu birimlere sokulum yapan Kretase yaşlı dayklar içerisinde açılmaktadır. Bu çalışma kapsamında, ÇamlıcaTepesi Ulaşım Tünellerine ait T2 Tüneli (km:0+795-1+066) ile Yaklaşım Tünelindeki (km:0+275-0+308) kazı vedestek çalışmaları ve meydana gelen jeo-mühendislik sorunlar, sayısal analizler ile birlikte değerlendirilmiştir. Tünelçalışmaları sırasında, özellikle kazı ve destek sistemlerinin yer yer yetersizliği nedeniyle ilave iyileştirme çalışmalarıyapılmış ve buna rağmen yeterli duraylılık koşullarının sağlanamadığı bölgeler ile karşılaşılmıştır. Tünel çalışmalarısırasında genel olarak aşırı sökülme, tünel içerisine doğru gelişen deformasyonlar ve su sızıntıları jeo-mühendisliksorunlar olarak belirlenmiştir. Tünel ilerleme hızına ve maliyetine etki eden bu sorunların değerlendirilmesindebölgenin genel jeolojik özellikleri, tünel kazısı sırasında karşılaşılan birimlerin malzeme özellikleri, kaya kütleözellikleri, kazı ve destek uygulamaları ile güncel tünel içi gözlemler birlikte ele alınmıştır. Çalışma kapsamındaelde edilen kaya malzemesi ve kaya kütle parametreleri, Hoek-Brown yenilme ölçütünü ve sonlu elemanlaryöntemini esas alan iki boyutlu sayısal analiz yardımlarıyla (Rocscience © Phase 2D) değerlendirilmiştir. Tünelinincelenen kesimleri için hazırlanan jeolojik en kesit modelleri sayısal olarak analiz edilmiş, elastik-plastik zonsınırları ve kalınlıkları belirlenmiş, yukarıda ifade edilen sorunlara neden olan jeolojik sınır koşulların tariflenmesineçalışılmıştır. Laboratuvar verileri, tünel içindeki gözlemler ve sayısal analizlerin birlikte değerlendirilmesi ile ortasık eklemli killi kumtaşı ve arkozik kumtaşından oluşan ileri derecede ve tamamen ayrışmış (V-VI) seviyeler ileözellikle zayıf zonların (makaslama, fay vb.) bulunduğu kaya ortamı, aşırı sökülme potansiyelinin en yüksek olduğualanlar olarak belirlenmiştir. Bunun yanında, az-orta çatlaklı, az-orta derecede (II-III) ayrışmanın gözlendiği, yapısalunsurların (fay, makaslama zonu gibi) olmadığı arkozik kumtaşı ve kuvars arenit kaya ortamlarında ise aşırı sökülmepotansiyelinin düşük olduğu ortaya konmuştur

  • Çamlıca Tepesi Ulaşım Tünelleri

  • İstanbul Paleozoyik istifi

  • jeo-mühendislik özellikler

  • sayısal modelleme

  • Abdüsselamoğlu, Ş., 1963. İstanbul Boğazı doğusunda mostra veren paleozoyik arazide stratigrafik ve paleontolojik yeni müşahedeler. İstanbul Teknik Üniversitesi, Maden Fakültesi, İstanbul.

  • Albayrak, Z., 1994. Göçüklerin enjeksiyonla onarımı demiryolu tünellerindeki problemlerin enjeksiyonla onarımı. Ulaşımda Yeraltı Kazıları I. Sempozyumu, 211-228.

  • Aydan, Ö., Dalgıç, S., 1998. Prediction of deformation behaviour of 3 lanes Bolu tunnels through squeezing rocks of North Anotolian Fault Zone (NAFZ). Reg. Symp. on Sedimentary Rock Engineering, Taipei, 228–233.

  • Aydan, Ö., Ulusay, R., Kawamoto, T., 1997. Assessment of rock mass strength for underground excavations. Proceedings of the 36th US Rock Mechanics Symposium, 777–786.

  • Aydan, Ö., 2000. Fay çiziklerinden yerkabuğuna etkiyen gerilmelerin saptanması için yeni bir yöntem ve uygulaması. Hacettepe Üniversitesi Yerbilimleri Uygulama ve Araştırma Merkezi Bülteni, 22, 223-236.

  • Aysal N., Keskin M., Peytcheva I., Duru O., Akgündüz S., 2015. Geochronology, Geochemistry and Isotope Systematics of a mafic-intermediate dyke complex in the İstanbul zone, Northern Turkey. Goldschmidt 2015. Prag, Çek Cumhuriyeti., 16- 21, 155-155.

  • Altınlı, E., 1954. Çamlıcalar şariyajlı mıdır?. Fen Fakültesi Mecmuası Seri B, 19 (3), 213-222.

  • Barton, N., 1995. The influence of joint properties in modelling jointed rock masses. Keynote Lecture, 8th ISRM Congress. Vol 3. Balkema, Rotterdam, Tokyo, 1023–1032.

  • Baykal, F., Kaya, O., 1965. İstanbul Silüriyeni hakkında. Maden Tetkik ve Arama Enstitüsü Türkiye Bülteni, 64, 1-8.

  • Bieniawski, Z.T., 1973. Engineering classification of jointed rock masses. Trans. S. Afr. Inst. Civ. Eng. 15 (12), 335–344.

  • Bilgin, N., Çopur, H., Balci, C., Tumac, D. 2008. “The selection of a TBM using full scale laboratory tests and comparison of measured and predicted performance values in Istanbul Kozyatagi- Kadikoy metro tunnels”. World Tunnel Congress 2008 Proceedi

  • Bilgin, N., 2016. An appraisal of TBM performances in Turkey in difficult ground conditions and some recommendations. Tunnelling and Underground Space Technology, 57, 265-276.

  • Dalgıç, S., 2000. The influence of weak rocks on excavation and support of the Beykoz Tunnel. Turkey. Engineering Geology 58, 137-148.

  • Dalgıç, S., 2002. A comparison of predicted and actual tunnel behavior in the Istanbul Metro, Turkey. Engineering Geology, 63, 69-82.

  • Dalgıç, S., 2003. Tunneling in fault zones, Tuzla tunnel, Turkey. Tunnelling and Underground Space Technology, 18, 453-465.

  • Eriş, İ., Vardar, M., 1994. İstanbul metrosu Taksim-4. Levent güzergâhı temel kayaçlarının jeomekanik özellikleri ve duraylılık sorunu. Ulaşımda Yeraltı Kazıları I. Sempozyumu, 1-3 Aralık 1994, İstanbul: TMMOB Maden Mühendisleri Odası, 163-178.

  • Geniş, M., Başarır, H., Özarslan, A., Bilir, E., Balaban, E., 2007. Engineering geological appraisal of the rock masses and preliminary support design, Dorukhan Tunnel, Zonguldak, Turkey, Engineering Geology, 92, 14-26.

  • Gürocak, Z., 2011. Analyses of stability and support design for a diversion tunnel at The Kapikaya Dam Site, Turkey. Bulletin of Engineering Geology and the Environment, 70, 41-52.

  • Hoek, E., 1983. Strength of jointed rock masses, 23rd Rankine Lecture. Géotechnique, 33(3), 187-223.

  • Hoek, E., 2012. Blast damage factor D, Technical Note for RocNews

  • Hoek, E., Brown, E.T., 1980. Underground Excavations in Rock. Inst. Min. Metall., London, 527.

  • Hoek, E., Carranza-Torres, C., Corkum, B., 2002. Hoek-Brown failure criterion-2002 Edition.

  • Hoek, E., Marinos, P., Benissi, M., 1998. Applicability of the Geological Strength Index (GSI) classification for very weak and sheared rock masses. The case of the Athens Schist Formation. Bulletin of Engineering Geology and the Environment, 57(2),

  • Hoek, E., Diederichs, M.S., 2006. Empirical estimation of rock mass modulus. International Journal of Rock Mechanics & Mining Sciences, 43, 203-215.

  • International Society for Rock Mechanics (ISRM), 1981, In: Brown, E.T. (Ed.), Rock characterization testing and monitoring-ISRM suggested methods, New York, Pergamon

  • International Society for Rock Mechanics (ISRM), 2007. The Complete ISRM suggested methods for rock characterization, Testing and Monitoring Kozan, Ankara.

  • Kalamaris, G.S., Bieniawski, Z.T., 1995. A rock mass strength concept for coal incorporating the effect of time. Proc. of 8th Int. Cong. Rock Mechanics. ISRM, 1. Balkema, Rotterdam, 295–302.

  • Kaya, O., 1978. İstanbul ordovisyeni ve silüriyeni. Hacettepe Üniversitesi Yerbilimleri Enstitüsü, 4, 1-22.

  • Ketin, İ., 1958. Çamlıca bölgesinin tektoniği hakkında. Türkiye Jeoloji Kurumu Bülteni, 7, 10-18.

  • Lom, N., Ülgen, S.C., Sakinç, M., Şengör, A.M.C., 2016. Geology and stratigraphy of Istanbul region. Geodiversitas, 38 (2), 175-195.

  • Mahmutoğlu, Y., 2011. Surface subsidence induced by twin subway tunnelling in soft ground conditions in İstanbul. Bulletin of Engineering Geology and the Environment, 70, 115-131.

  • Marinos, P., Hoek, E., 2000. GSI: a geologically friendly tool for rock mass strength estimation. In: Proceedings of the GeoEng2000 at the International Conference on Geotechnical and Geological Engineering, Melbourne, Technomic Publishers, Lancaster

  • McCallien, W.J., Ketin, İ., 1947. The structure of Çamlıca, Western Asia Minor, near Istanbul. Annales de I’Université d’Ankara, 1, 209-226.

  • Melemoğlu İnşaat, 2016. Çamlıca Tepesi Ulaşım Tünelleri Jeolojik ve Jeoteknik Raporu, 134 s.

  • Önalan, M., 1981. İstanbul Ordovisiyen ve Silüriyen istifinin çökelme ortamları. Yerbilimleri Dergisi, İstanbul Üniversitesi Mühendislik Fakültesi, 161-177.

  • Önalan, M., 1982. Pendik bölgesi ile adaların jeolojisi ve sedimenter özellikleri. İstanbul Üniversitesi Yerbilimleri Fakültesi, Doçentlik Tezi, 156s

  • ÖNORM B 2203, 1994. Untertagebauarbeiten Werkvertragsnorm, Avusturya.

  • Özgül, N., 2011. Stratigraphy and some structural features of the İstanbul palaeozoic, Turkish Journal of Earth Sciences, 21, 817-866.

  • Özsan, A., Başarır, H., Yücel, S., Cücen, Ö., 2009. Engineering geological evaluation and preliminary support design for the metro extension tunnel, Ankara. Bulletin of Engineering Geology and the Environment, 68, 397-408.

  • Palmström, A., Singh, R., 2001. The deformation modulus of rock masses-comparisons between in situ tests and indirect estimates. Tunnelling and Underground Space Technology 16, 115–131.

  • Ramamurthy, T., 1986. Stability of rock mass. 8th Annual Lecture. Indian Geotechnical Journal, 1–74.

  • Rocscience, 2011. Phase 2D Version 8.005, User’s Guide. Rcoscience Inc., Toronto, Canada.

  • Rocscience, 2013. Dips v.6.008, User’s Guide. Rcoscience Inc., Toronto, Canada.

  • Sheorey, P.R., 1997. Empirical rock failure criteria. Balkema, Rotterdam, 176.

  • Sönmez, H., Gökçeoğlu, C., Nefeslioğlu, H.A., Kayabaşı, A., 2006. Estimation of rock modulus: for intact rocks with an artificial neural network and for rock masses with a new empirical equation. International Journal of Rock Mechanics and Mining Sci

  • Taz, F., 2016. Çamlıca Tepesi Ulaşım Tünellerinin yapım aşamalarında karşılaşılan sorunların jeomühendislik açıdan değerlendirilmesi. İstanbul Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.

  • Tuncay, E., Ulusay, R., Watanabe, H., Tano, H., Aydan, Ö., Yüzer, E., 2002. Akustik emisyon (AE) tekniği: 2-AE tekniğiyle Türkiye’de arazi gerilmelerinin belirlenmesi konusunda bir ön inceleme. Hacettepe Üniversitesi Yerbilimleri Uygulama ve Araştırm

  • Tüysüz, O., Aksay, A., ve Yiğitbaş, E., 2004. Batı Karadeniz bölgesi litostratigrafi birimleri. Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü.

  • Varol, A., Dalgıç, S., 2006. Grouting applications in the Istanbul Metro, Turkey. Tunnelling and Underground Space Technology, 21, 602-612.

  • Volkmann, G., Schubert, W., 2005. The use of horizontal inclinometers for the optimization of the rock mass - support interaction, Underground Space Use: Analysis of the Past and Lessons for the F ture, Proceedings of the 31st ITA-AITES World Tunnel

  • Yılmaz, Ö., Çınar, M., Özdemir, T., Varol, A., 1994. İstanbul metrosu tünel kazı çalışmalarında yaşanan problemler ve çözümleri. Ulaşımda Yeraltı Kazıları I. Sempozyumu, 93-112.



  • Taz, F , Ündül, Ö , Denek, H . (2018). Çamlıca Tepesi Ulaşım Tünellerinin Yapım Aşamalarında Karşılaşılan Sorunların Değerlendirilmesi . Jeoloji Mühendisliği Dergisi , 42 (1) , 49-76 . DOI: 10.24232/jmd.434139

  • Taz, F , Ündül, Ö , Denek, H . Çamlıca Tepesi Ulaşım Tünellerinin Yapım Aşamalarında Karşılaşılan Sorunların Değerlendirilmesi. Jeoloji Mühendisliği Dergisi 42 (2018 ): 49-76

  • Yeraltısuyu Çekimi Sonucu Oluşan Yüzey Çökmesi Problemi; Bilimsel Araştırmaların Tarihsel Gelişimi
    Nurkan Karahanoğlu
    PDF Olarak Görüntüle

    ÖZ: Akiferlerden yoğun su çekimi sonucu oluşan yüzey çökmesi konusundaki bilimsel araştırmalar 1890’lı yıllarakadar uzanmaktadır. Zamanla teknolojik ve endüstriyel gelişmeler su ihtiyacını çok artırmış ve yeraltısuyu havzalarıvazgeçilemez kaynak olarak kullanılmıştır. Sanayileşmenin yaygın olduğu bölgelerde gözlenen ve altyapıyı olumsuzolarak etkileyen bu gelişmenin yoğun su-petrol-gaz üretimi ile bağlantılı olduğu anlaşılmıştır. Daha sonraki yıllardakonunun bilimsel olarak araştırıldığı ve su/akışkan çekimi ile yüzeydeki deformasyonun ilişkilerinin matematikselolarak ifade edildiği izlenmektedir. Yapılan araştırmalarda yeraltısuyu akımı ve deformasyon ilişkisi birlikte elealınmış ve mekanizmaların fiziksel ve mekanik yanları incelenmiştir. Terzaghi’nin konsolidasyon modeli ve Biot’nunyeraltısuyu akımı ve yüzey deformasyonunu matematiksel olarak formüle etmesi araştırmalara çok önemli katkılarsağlamıştır. Bu gelişmeleri takip eden yıllarda ilgili mekanizmaları açıklayan matematiksel denklemlerin analitikyöntemlerle çözülmeleri önemli bir aşama olarak değerlendirilmiş, ancak karmaşık ve çok boyutlu ortamlardaanalitik yöntemler yetersiz kalmıştır. Sonlu Farklar ve Sonlu Elemanlar sayısal yöntemlerinin kullanılması vebilgisayar teknolojisindeki gelişmeler karmaşık problemlerin çözümünü sağlamış ve yapılan bilimsel araştırmalaraivme kazandırmıştır.Bu makalede yüzey çökmesi konusundaki araştırmalar tarihsel boyutta özetlenerek konunun bilimsel gelişimiaktarılmaktadır. Temel denklemler yardımı ile su hareketi ve yüzey çökmesi mekanizması anlatılmakta ve dünyagenelinde yüzey çökmesi yaşanan bölgeler tanıtılarak konu ile ilgili güncel araştırmalar irdelenmektedir. 

  • Yüzey çökmesi

  • yeraltısuyu akımı-deformasyon ilişkisi

  • poroelastisite

  • Aboustit, B. L., Advani, S.H., Lee, J.K., 1985. Variational principles and finite element simulations for thermo-elastic consolidation. International Journal for Numerical and Analytical Methods in Geomechanics, 9, 45-69.

  • Bear, J., Çorapçıoğlu, M.Y., 1981a. Mathematicalmodel for regional land subsidence due to pumping. 1. Integrated aquifer subsidence equations based on vertical displacement only. Water Resources Research, 17(4), 937-946.

  • Bear, J., Çorapçıoğlu, M.Y., 1981b. Mathematicalmodel for regional land subsidence due to pumping. 2. Integrated aquifer subsidence equations for vertical and horizontal displacements. Water Resources Research, 17, 4, 947-958.

  • Bear, J., Çorapçıoğlu, M.Y., 1981c. A mathematicalmodel for consolidation in a thermoelastic aquifer due to hot water injection or pumping. Water Resources Research, 17, 3, 723-736.

  • Biot, M.A., 1941. General theory of 3 D consolidation. Journal of Applied Physics, 12, 155-164.

  • Biot, M.A., 1955. Theory of elasticity and consolidation for a porous anisotropic solid. Journal of Applied Physics, 26, 2, 182-185.

  • Burbey, T.J., Helm, D.C., 1999. Modeling threedimensional deformation in response to pumping of unconsolidated aquifers. Environmental & Engineering Geoscience, 5, 2, 199-212.

  • Calderhead, AI., Martel, R., Garfias, J., Rivera, A., Therrien, R., 2012. Sustainable management for minimizing land subsidence of an over-pumped volcanic aquifer system: tools for policy design. Water Resources Management, 26, 7, 1847- 1864.

  • Castelletto, N., Ferronato, M., Gambolati, G., Putti, M., Teatini, P., 2008. Can Venice be raised by pumping water underground? A pilot project to help decide. Water Resources Research, 44 (1), WO 1408.

  • Chang, C.D., Mallman, E., Zoback, M. 2014. Timedependent subsidence associated with drainageinduced compaction in Gulf of Mexico shales bounding a severely depleted gas reservoir. AAPG Bulletin, 98, 6, 1145-1159.

  • Cheo, K. Lee, Sophie N. Fallou, Chiang C. Mei, 1992. Subsidence due to pumping from a soil stratum with a soft aquitard. Philosophical Transactions of The Royal Society of London Series A-Mathematical Physical and Engineering Sciences, 339, 1653, 193

  • Çelik, M., Afşin, M., 1998. The role of hydrogeology in solution-subsidence development and its environmental impacts; a case-study for Sazlıca (Niğde, Turkey). Environmental Geology, 36 (3–4), 335-342.

  • Çorapçıoğlu, M. Y., 1984. Land subsidence-a stateof- the-art review. In: Bear J., Corapcioglu M.Y. (eds.) Fundamentals of Transport Phenomena in Porous Media. NATO ASI Series (Series E: Applied Sciences), Vol 82. Springer, Dordrecht

  • Çorapcioglu, M.Y., Brutsaert, W., 1977. Viscoelastic aquifer model applied to subsidence due to pumping. Water Resources Research, 13(3), 597-604.

  • Domenico, P.A., Mifflin, M.D., 1965. Water from low permeability sediments and land subsidence. Water Resources Research, 1(4), 563-576.

  • Ezquerro, P., Herrera, G.,Marchamalo, M., Tomas, R., Bejar-Pizarro, M., Martinez, R., 2014. A quasielastic aquifer deformational behavior: Madrid aquifer case study. Journal of Hydrology, 519, 1192-1204.

  • Faunt, C.C., Sneed, M., Traum, J., Brandt, J.T., 2016. Water availability and land subsidence in the Central Valley, California, USA. Hydrogeology Journal, 24(3), 675-684.

  • Fuller, M.L., 1908. Summary of the controlling factors of artesian flows. U.S. Geol. Surv. Bull., 319, 44 pp.

  • Galloway, D.L., Burbey, T.J., 2011. Review: regional land subsidence accompanying groundwater extraction. Hydrogeology Journal, 19(8), 1459- 1486.

  • Galloway, D.L, Sneed, M., 2013. Analysis and simulation of subsidence accompanying groundwater abstraction and compaction of susceptible aquifer systems in the USA. Boletin De La Sociedad Geologica Mexicana, 65, 123- 136.

  • Gambolati, G., Ferronato, M., Teatini, P., Deidda, R., Lecca, G., 2001. Finite element analysis of land subsidence above depleted reservoirs with pore pressure gradient and total stress formulations. International Journal for Numerical and Analytical

  • Gambolati, G., Freeze, R.A., 1973. Mathematical simulation of the subsidence of Venice-1, Theory. Water Resources Research, 9(3), 721- 733.

  • Gambolati, G., Gatto, P., Freeze, R.A., 1974. Mathematical simulation of the subsidence of Venice-2, Water Resources Research, 10(3), 563-577.

  • Gambolati, G., Ricceri, G., Bertoni, W., Brighenti, G., Vuillermin, E., 1991. Mathematical simulation of the subsidence of Ravenna. Water Resources Research, 27(11), 2899-2918.

  • Gambolati, G., Teatini, P., 2015. Geomechanics of subsurface water withdrawal and injection. Water Resources Research, 51(6), 3922-3955.

  • Gambolati, G.,Teatini, P., Bau, D., Ferronato, M., 2000. Importance of poroelastic coupling in dynamically active aquifers of the Po river basin, Italy. Water Resources Research, 36(9), 2443- 2459., G.,Teatini, P., Bau, D., Ferronato, M., 2000. Impor

  • Hu, R.L., Yueb, Z.Q., Wang, L.C., Wang, S.J., 2004. Review on current status and challenging issues of land subsidence in China. Engineering Geology, 76, 65-77.

  • Ingerson, I. M.,1941. The hydrology of the of the Southern San Joaquin Valley, California, and its relation to important water supplies. Eos, Transactions, American Geophysical Union, 22 (1), 20-45.

  • Jacob, C.E., 1940. The flow of water in an elastic artesian aquifer. Eos, Transactions, American Geophysical Union, 21, 574-586.

  • Jafari, F., Javadi, S., Golmohammadi, G., Karimi, N., Mohammadi, K., 2016. Numerical simulation of groundwaterflow and aquifer-system compaction using simulation and InSAR technique: Saveh basin, Iran. Environmental Earth Sciences, 75(9), Article Num

  • Kang, D.H., Li, J., 2015. 3-D land subsidence simulation using the NDIS package for MODFLOW. Proc. IAHS, 372, 437–442.

  • Karahanoğlu, N., Doyuran, V., Akkaş, N., 1984. Finite element simulation of hot-water type geothermal reservoirs. Journal of Volcanology and Geothermal Research, 23, 357-382.

  • Kihm, J. H., Kim, J. M., Song, S.H., Lee, G. S., 2007. Three-dimensional numerical simulation of fully coupled groundwater flow and land deformation due to groundwater pumping in an unsaturated fluvial aquifer system. Journal of Hydrology, 335(1-2),

  • Kim, J.M., 2004. Fully coupled poroelastic governing equations for groundwater flow and solid skeleton deformation in variably saturated true anisotropic porous geologic media. Geosciences Journal, 8(3), 291-300

  • Kim, J.M., 2005. Three-dimensional numerical simulation of fully coupled groundwater flow and land deformation in unsaturated true anisotropic aquifers due to groundwater pumping. Water Resources Research, 141, 1, Article Number: W01003.

  • Kim, J.M., Parizek, R.R., 1999. Three-dimensional finite element modelling for consolidation due to groundwater withdrawal in a desaturating anisotropic aquifer system. International Journal for Numerical and Analytical Methods in Geomechanics, 23, 6

  • Kontogianni, V., Pytharouli, S., Stiros, S., 2007. Ground subsidence, Quaternary faults and vulnerability of utilities and transportation networks in Thessaly, Greece. Environmental Geology, 52(6), 1085-1095.

  • Kumarcı K., Ziaie, A., Kyioumarsi, A., 2008. Land subsidence modeling due to ground water drainage using “WTAQ” software. Proceedings of 10th WSEAS International Conference on Automatic Control, Modelling and Simulation, Istanbul, Turkey, May 27-30,

  • Lei, H., Xu, T., Jin, G., 2015. TOUGH2 Biot-A simulator for coupled thermal-hydrodynamicmechanical processes in subsurface flow systems: Application to CO2 geological storage and geothermal development. Computers & Geosciences, 77, 8-19.

  • Lewis, R.W., Roberts, P.J., Schrefler, B.A., 1989. Finite element modelling of two phase heat and fluid flow through deforming porous media. Transport in Porous Media, 4, 319-334.

  • Lewis, R.W., Karahanoğlu, N.,1981. Simulation of subsidence in geothermal reservoirs. Numerical Methods in Thermal Problems, 2, 326-335.

  • Lewis, R.W., Schreffler, B.A., 1978. A fully coupled consolidation model of the city of Venice. Water Resources Research, 14(2), 223-230.

  • Li, J., 2002. Modeling and sensitivity analysis of aquifer parameters for subsidence due to pumping-injecting water. Proc 9th International Conference on Hydraulic Information Management MONTREAL, CANADA Hydraulic Information Management, Edited By Bl

  • Li, J., 2003. A nonlinear elastic solution for 1-D subsidence due to aquifer storage and recovery applications. Hydrogeology Journal, 11(6), 646- 658

  • Li, J., Helm, D.C., 1997. Numerical formulation of dynamic behavior within saturated soil characterized by elasto-viscous behavior with an application to Las Vegas Valley. Computer Methods And Advances in Geomechanics, 2, 911-916.

  • Li, P., Wang, K., Li, X.G., Lu, D.T., 2014. Analytical solutions of a finite two-dimensional fluidsaturated poroelastic medium with compressible constituents. International Journal for Numerical and Analytical Methods in Geomechanics, 38(11), 1183-11

  • Lin, PL., Hsu, KC., Lin, CW., Hwung, HH., 2015. Modeling compaction of multi-layer-aquifer system due to groundwater withdrawal. Engineering Geology, 187, 143-155.

  • Lin Z. , Huili G. , Xiaojuan L., Rong W., Beibei C., Zhenxue D., Teatini, P.,2015. Land subsidence due to groundwater withdrawal in the northern Beijing plain, China. Engineering Geology, 193, 243-255.

  • Liu, C.H., Pan, Y.W., Liao, J.J., Huang, C.T., Ouyang, S., 2004. Characterization of land subsidence in the Choshui River alluvial fan, Taiwan. Environmental Geology, 45(8), 1154-1166.

  • Loupasakis, C., Rozos, D., 2009. Finite-element simulation of land subsidence induced by water pumping in Kalochori village, Greece. Quarterly Journal of Engineering Geology and Hydrogeology, 42, 369-382

  • Meinzer, O.E., 1928. Compresibility and elasticity of artesian aquifers. Economic Geology, 23, 263- 291.

  • Mitchell, J.K., 1962. Components of pore water pressure and their engineering significance. Clays and Minerals, Pergamon, N.Y., 162-184.

  • Nguyen, T.Q., Helm, D.C., 1998. Land subsidence due to ground-water withdrawal in Hanoi, Vietnam. Land Subsidence Case Studies and Current Research: Proceedings of the Dr. Joseph F. Poland Symposium on Land Subsidence, Association of Engineering Geol

  • Ortega-Guerrero, A., Cherry, J.A., Rudolph, D.L.,1993. Large-scale aquitard consolidation near Mexico-City, Ground Water, 31(5), 708- 718.

  • Ortega-Guerrero, A, Rudolph, D.L., Cherry, J.A., 1999. Analysis of long-term land subsidence near Mexico City: Field investigations and predictive modeling. Water Resources Research, 35(11), 3327-3341.

  • Ortiz-Zamora, D., Ortega-Guerrero, A., 2010. Evolution of long-term land subsidence near Mexico City: Review, field investigations, and predictive simulations. Water Resources Research, 46, Article Number: W01513.

  • Pacheco-Martinez, J., Hernandez-Marin, M., Burbey, TJ., Gonzalez-Cervantes, N., Ortiz-Lozano, JA., Zermeno-De-Leon, M.E., Solis-Pinto, A., 2013. Land subsidence and ground failure associated to groundwater exploitation in the Aguascalientes Valley, M

  • Paleologos, E.K., Mertikas, S.P., 2013. Evidence and implications of extensive groundwater overdraftinduced land subsidence in Greece. European Water, 43, 3-11.

  • Pei, S.P., Chen, C.G.,Jiao, J.J., 2000. Geological hazards related to groundwater exploitation - Land subsidence in Suzhou City, China. Proceedings of the International Symposium on Hydrogeology and the Environment, 546-552.

  • Poland, J.F., 1958. Land subsidence due to groundwater development. Journal of Irrigation and Drainage Division, American Society of Civil Engineering. 84(IR3), 11pp.

  • Poland J.F., 1960. Land subsidence in the San Joaquin Valley, California, and its effect on estimates of ground water resources. Comm. Sub Terranean Waters Publ. 52, 324-335.

  • Poland J.F., 1961. The coefficient of storage in a region of major subsidence caused by compaction of an aquifer system. US Geological Survey Professional paper 424-B, B52-B54.

  • Poland, J.F., 1984. Guidebook to studies of land subsidence due to groundwater withdrawal. USGS Report, Studies and Reports in hydrology 40, UNESCO, Paris, 305 p.

  • Poland J.F., Davis, G.H., 1956. Subsidence of the land surface in Tulare-Wasco (Delano) and Los Banos-Kenttleman City areas, San Joaquin Valley, California. Eos, Transactions, American Geophysical Union, 37(3), 287-296.

  • Poland, J.F., Garret, A.A., Sinnott, A., 1959. Geology, hydrology and chemical character of ground waters in the Torrance-Santa Monica area, California. US Geological Survey, Water Supply Paper, 1461, 142-146.

  • Poland J.F., Davis G.H., 1969. Land subsidence due to withdrawal of fluids, Reviews in Engineering Geology, Vol 2, edited by D.J. Varnes ve G. Kirsch, Geological Society America, Boulder Col. 187-269.

  • Pratt, W. E., 1927. Some questions on the cause of the subsidence of the surface in the Goose Creek field, Texas. American Association of Petroleum Geologists Bulletin, 11(8), 887–889.

  • Psimoulis, P., Ghilardi, M., Fouache, S., Stiros, S., 2007. Subsidence and evolution of the Thessaloniki plain, Greece, based on historical leveling and GPS data. Engineering Geology, 90, 1-2, 55-70.

  • Riley, F.S., 1998. Mechanics of aquifer systems - The scientific legacy of Joseph F. Poland, Land Subsidence Case Studies and Current Research: Proceedings of the Dr. Joseph F. Poland Symposium On Land Subsidence. Edited by Borchers, J.W., Associatio

  • Schmid, W., Hanson, R.T., Leake, S.A., Hughes, J.D., Niswonger, RG., 2014. Feedback of land subsidence on the movement and conjunctive use of water resources. Environmental Modelling & Software, 62, 253-270.

  • Settari, A., Walters, D.A., Stright, D.H. Jr., Aziz, K., 2008. Numerical techniques used for predicting subsidence due to gas extraction in the North Adriatic Sea. Petroleum Science and Technology, 26, 10-11, 1205-1223.

  • Shearer, T.R., 1998. A numerical model to calculate land subsidence, applied at Hangu in China. Engineering Geology, 49(2), 85-93.

  • Shen, S.L., Xu, Y.S., 2011. Numerical evaluation of land subsidence induced by groundwater pumping in Shanghai. Canadian Geotechnical Journal, 48(9), 1378-1392.

  • Shen, S.L., Xu, Y.S., Hong, Z.S., 2006. Estimation of land subsidence based on groundwater flow model. Marine Georesources & Geotechnology, 24(2), 149-167.

  • Shi, X.Q., Xue, Y.Q., Ye, S.J., Wu, J.C., Zhang, Y., Yu, J., 2007. Characterization of land subsidence induced by groundwater withdrawals in Su-Xi- Chang area, China. Environmental Geology, 52(1), 27-40.

  • Sideri, D., Modis, K., 2014. Spatiotemporal estimation of land subsidence and ground water level decline in West Thessaly basin, Greece. Natural Hazards, Natural Hazards, 76(2), 939-954.

  • Stiros, S.C., 2001. Subsidence of the Thessaloniki (northern Greece) coastal plain, 1960–1999. Engineering Geology, 61(4), 243-256.

  • Taylor, D.W., 1948. Fundamentals of soil mechanics. John Wiley NY, 700 p.

  • Teatini, P., Ferronato, M., Gambolati, G., Bertoni, W., Gonella, M., 2005. A century of land subsidence in Ravenna, Italy, Environmental Geology. 47(6), 831-846.

  • Teatini, P., Ferronato, M., Gambolati, G.,Gonella, M., 2006. Groundwater pumping and land subsidence in the Emilia-Romagna coastland, Italy: Modeling the past occurrence and the future trend. Water Resources Research, 42(1), Article Number: W01406.

  • Terzaghi, K., Peck, R.B., 1948. Soil mechanics in Engineering Practice. John Wiley NY, 566 p.

  • Tsai, T.L., 2015. A coupled one-dimensional viscoelastic-plastic model for aquitard consolidation caused by hydraulic head variationsin aquifers. Hyrological Processes, 29, 4779-4793.

  • Üstün, A., Tuşat, E., Yalvaç, S., Özkan, I., Eren, Y., Özdemir, A., Bildirici, I.O., Üstüntaş, T., Kırtıloğlu, O.S., Mesutoğlu, M., Doğanalp, S., Canaslan, F., Abbak, R.A., Avşar, N.B., Şimşek, F.F., 2015. Land subsidence in Konya Closed Basin and it

  • Wang, J., Wu, Y., Liu, X., Yang, T., Wang, H., Zhu, Y., 2016. Areal subsidence under pumping well–curtain interaction in subway foundation pit dewatering: conceptual model and numerical simulations. Environmental Earth Sciences, 75, 198.

  • Wang, S.J., Lee, C.H., Hsu, K.C., 2015. A technique for quantifying groundwater pumping and land subsidence using a nonlinear stochastic poroelastic model. Environmental Earth Sciences, 73(12), 8111-8124.

  • Wu, J.C., Shi, X.Q., Ye, S.J., Xue, Y.Q., Zhang, Y., Yu, J., 2009. Numerical simulation of land subsidence induced by groundwater overexploitation in Su- Xi-Chang area, China. Environmental Geology, 57, 1409-1421.

  • Xu, Y.S., Shen, S.L., Cai, Z.Y., Zhou, G.Y., 2008. The state of land subsidence and prediction approaches due to groundwater withdrawal in China. Natural Hazards, 45,123-135

  • Xu, Y.S., Ma, L., Shen, S. L., Sun, W.J., 2012. Evaluation of land subsidence by considering underground structures that penetrate the aquifers of Shanghai, China. Hydrogeology Journal, 20(8), 1623-1634.

  • Yang, Y., Song, X.F., Zheng, F.D., Liu, L.C., Qiao, X.J., 2015. Simulation of fully coupled finite element analysis of nonlinear hydraulic properties in land subsidence due to groundwater pumping. Environmental Earth Sciences, 73, 4191-4199.

  • Ye, S.L., Luo, Y.,Wu, J.C., Yan, X.X., Wang, H.M., Jiao, X., Teatini, P., 2016a. Three dimensional numerical modeling of land subsidence in Shanghai China. Hydrogeology Journal, 24(3), 695-709.

  • Ye, S., Xue, Y., Wu, J., Yan, X., Yu, J., 2016b. Progression and mitigation of land subsidence in China. Hydrogeology Journal, 24(3), 685-693.

  • Ye, S., Xue, Y., Wu, J., Zhang, Y., Wei, Z., Li, Q., 2011. Regional land subsidence model embodying complex deformation. Proceedings of the Institution of Civil Engineers-Water Management, 164(10), 519-531.

  • Yeh, H.D., Lu, R.H., G.T. Yeh, 1996. Finite Element modeling for land displacement due to pumping. International Journal for Numerical and Analytial Methods in Geomechanics, 20, 79-99.

  • Yokoo, Y., Yamagata, K., Nagaoka, H., 1971a. Finite element method applied to Biot’s consolidation theory. Soils and Foundations, 11(1), 29-46.

  • Yokoo, Y., Yamagata, K., Nagaoka, H., 1971b. Finite element analysis of consolidation following undrained deformation. Soils and Foundations, 11(4), 37-58.

  • Zang, Y., Wu, J.C., Xue,Y.Q., Wang, Z.C., 2017. Fully coupled three-dimensional nonlinear numerical simulation of pumping-induced land movement. Environmental Earth Sciences,76(16), 552.

  • Zhang, Y., Wu, J.,Xue, Y.Q., Wang, Z.C., Yao, Y.G.,Yan, X.X., Wang, H.M., 2015. Land subsidence and uplift due to long-term groundwater extraction and artificial recharge in Shanghai, China. Hydrogeology Journal, 23(8), 1851-1866.

  • Zienkiewicz, O.C., 1977. The finite element method. McGraw Hill, Berkshire, 787.



  • Karahanoğlu, N . (2018). Yeraltısuyu Çekimi Sonucu Oluşan Yüzey Çökmesi Problemi; Bilimsel Araştırmaların Tarihsel Gelişimi . Jeoloji Mühendisliği Dergisi , 42 (1) , 77-106 . DOI: 10.24232/jmd.434142

  • Karahanoğlu, N . Yeraltısuyu Çekimi Sonucu Oluşan Yüzey Çökmesi Problemi; Bilimsel Araştırmaların Tarihsel Gelişimi. Jeoloji Mühendisliği Dergisi 42 (2018 ): 77-106

  • Nefelinli Siyenit: Bir Gözden Geçirme
    Serhan Haner
    PDF Olarak Görüntüle

    ÖZ: Nefelinli siyenit, nefelin, sodyum ve alkali feldispatlardan oluşmuş silisçe fakir siyenitik bir kayaçtır. Yerküredegeniş bir yayılıma sahip olmasına rağmen ekonomik değere sahip yatak oluşumları sınırlıdır. Ticari anlamda nefelinlisiyenitin en az %20 nefelin ve %60 feldispat içermesi gerekmektedir. Bu tip ekonomik sayılabilecek yataklar Rusya,Kanada, Norveç, Brezilya, Çin ve Türkiye’de bulunmaktadır. Nefelinli siyenitin ana kullanım alanlarını cam veseramik sanayileri oluşturmaktadır. Sağlık gereçleri, porselen, karo, cam, fiberglas gibi ürünlerde ergitici olarakrol oynayan bir alümina (Al2O3) kaynağıdır. Seramik ve cam ürünlere kattığı çok sayıdaki avantaj sayesinde Asya,Avrupa ve Amerika kıtalarında tüketimi yüksek seviyelerde olmaktadır. Bu derleme çalışmasında nefelinli siyenitinözellikleri, oluşumu, üretimi ve tüketimi, kullanım alanları, teknolojisi hakkında bilgiler verilmiştir. 

  • Feldispat

  • Magmatik kayaç

  • Nefelin

  • Nefelinli siyenit

  • Brown, T.J., Idoine, N.E., Raycraft, E.R., Shaw, R.A., Deady, E.A., Hobbs, S.F., Bide, T., 2017. World mineral production 2011-15. British Geological Survey, 87 p.

  • BS, 2015. B&S Yatırım A.Ş., Türkiye. http://www.bsnefelin. com/tr/index.php, son erişim 12.02.2018.

  • Ciullo, P.A., 1996. Industrial minerals and their uses. Noyes Publications, New Jersey, No:96-29173, 632 p.

  • Deniz, K., 2010. Buzlukdağı (Kırşehir) alkali magmatik kayaçların jeolojisi, petrolojisi ve konfokal raman spektrometresi ile incelenmesi. Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara, Yüksek Lisans Tezi, 138 s.

  • Dolan, M.L., Hains, D.H., Ash, D.R., 1991. Highalumina rocks in Ontario: resources and process technology. Queen’s Printer, Ontario, 130 p

  • Guillet, G.R., 1994. Nepheline syenite. (editor: D.D. Carr). Industrial Minerals and Rocks (6th Edition). Society for Mining, Metallurgy, and Exploration, Inc., Littleton, Colorado, 711-730.

  • Kennedy, B.A., 1990. Nepheline syenite. (editor: B.A. Kennedy). Surface Mining (2nd Edition). Society for Mining, Metallurgy and Exploration, Inc., Littleton, Colorado, 214-217.

  • Kunduracı, N., Aydın, T., Akbay, A., 2016. The effect of nepheline syenite addition on the sintering behaviour of sanitaryware bodies. Journal of the Australian Ceramic Society, 52 (2), 82-86.

  • McLemore, V.T., 2006. Nepheline Syenite. (editor: J.E. Kogel, N.C. Trivedi, J.M. Barker, S.T. Krukowski). Industrial Minerals & Rocks (7th Edition). Published by Society for Mining, Metallurgy, and Exploration, Inc., Colorado, 653-670.

  • McVey, H., 1988. A study of markets for British Columbia’s nepheline syenite and feldspathic minerals. Mineral Marketing, Inc., No:0005032857, 50 p.

  • MİGEM, 2016. 4-A grubu madenler ocakbaşı satış fiyatları. Maden İşleri Genel Müdürlüğü, http:// test.migem.gov.tr/duyurular/malikonular.html, son erişim 12.02.2018.

  • Smelror, M., 2014. Mineral resources in Norway 2013 production data and annual report. Geological Survey of Norway, No:2, 54 p.

  • MSDS, 2015. Nepheline syenite safety data sheet. Unimin Corporation, No: 013-U-GHS https:// www.psh.ca/MSDS/Nepheline%20Syenite.pdf, son erişim 12.02.2018.

  • MTA, 2016. Feldispat (feldspat). Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü, http://www.mta. gov.tr/v3.0/bilgi-merkezi/feldispat, son erişim: 12.02.2018.

  • Negm, A.T., Abouzeid, A.Z., Boulos, T., Ahmed, H., 2000. Nepheline syenite processing for glass and ceramic industries. Physicochemical Problems of Mineral Processing, 34, 5-16.

  • NSW, 2008. Nepheline syenite. Government of New South Wales Department of Primary Industries. https://www.resourcesandenergy.nsw.gov.au/__ data/assets/pdf_file/0010/238177/Nepheline. pdf, son erişim: 12.02.2018.



  • Haner, S , Demir, M . (2018). Nefelinli Siyenit: Bir Gözden Geçirme . Jeoloji Mühendisliği Dergisi , 42 (1) , 107-120 . DOI: 10.24232/jmd.434144

  • Haner, S , Demir, M . Nefelinli Siyenit: Bir Gözden Geçirme. Jeoloji Mühendisliği Dergisi 42 (2018 ): 107-120

  • SAYI TAM DOSYASI
    PDF Olarak Görüntüle