Jeoloji Münendisliği Dergisi
Jeoloji Mühendisliği Dergisi

Jeoloji Mühendisliği Dergisi

1977 EKİM Cilt 1 Sayı 3
KAPAK
PDF Olarak Görüntüle
KÜNYE
PDF Olarak Görüntüle
İÇİNDEKİLER
PDF Olarak Görüntüle
TÜM MAKALELER
PDF Olarak Görüntüle
Türkiye`de Tuz Sorunu
Ali Uygun
PDF Olarak Görüntüle

ÖZ: Şubat ayından bu yana gazete sütunlarında bu yıl tuz ithal edileceği konusunda gelişen haberler Mısırdan ICO bin ton tuz ithal edilmesiyle gerçeklik kazanmıştır. Öte yandan tuz aramalarına Önem verileceği ilk kez 1977 yılında hükumet programlarına kadar girmiştir. Mart ayında dünya tuz fiyatlarında görülen yükselme sonucu ton basma İngiltere de kaya tuzu 105 Almanya`da vakum tuzu 36,50 Sterling ulaşmıştır (Industrial Minerals, Nisan 1977). Bu durumda Türkiye`nin döviz yönünden dar boğazlar çektiği şu dönemlerde taşıma ücreti de göz Önüne alındığında 100 milyon TL nin üzerinde bir ithal yapılacağı ortadadır, Zengin tuz yataklarına sahip bir ülke olan Türkiye`nin yıllar sonra tuz ithal etme durumuna gelmesinin nedenleri ile buna karşı kısa ve uzun vadede alınabilecek Önlemler bu yazıda açıklamaya çalışılacaktır.

  • Türkiye

  • Tuz Sorunu

  • Tuz Üretimi



  • Industrial Minerals* April 1977, European salt-2. Consumption and Trade» s. 33-37,

  • M,T,A, Enstitüsü» 1976, Tuz Gölü Havzası etüd ve aramaları fizibilite ara§tırması. Cilt I: ön Çalıpna Raporu» yayınlanmamışı

  • M,T,A, Enstitüsü, 1977, Türkiye Tuz Envanteri» No, 164» 78 s., ANKARA.

  • Uygun, A . (1977). TÜRKİYE`DE TUZ SORUNU . Jeoloji Mühendisliği Dergisi , 1 (3) , 5-7 . Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/jmd/issue/28147/296125

  • Uygun, A . TÜRKİYE`DE TUZ SORUNU. Jeoloji Mühendisliği Dergisi 1 (1977 ): 5-7

  • Lüjyon Basınçlı Su Deneylerinin Yorumlanmasına Özgü Bir Örnek, Fırat-Gölköy Bentyeri Deneme Enjeksiyonu
    Yilmaz Günay
    PDF Olarak Görüntüle

    OZ:  A. a Houlsby`nin önerdiği yöntem bent yerlerindeki deneme enjeksiyonu çalışmalarım değerlendirmek için kullanılmakta olup artan ve eksilen basınçlarda yapılan beş deneyin herbiri için lüjyon değerinin hesaplanmasını, yorumlanmasını ve temsil lüjyon değerinin seçimini kapsamaktadır. Bu yazıda, Fırat Gölköy bent yerindeki deneme enjeksiyonu iğin yapılan basınçlı su deneyleri Houlsby`nin önerdiği biçimde değerlendirilerek lüjyon değerleri hesaplanmış ve sonuçlar örneğine göre yorumlanarak uygun geçirimlilik değerlerinin seçilmesine çalışılmıştır. Ayrıca bu geçirimlilik değerlerini veren etkenler araştırılmıştır.

  • Lüjyon Basınç

  • Su Deneyleri

  • Fırat-Gölköy

  • Benyteri Deneme Enjeksiyonu



  • Altuf ,Saydım (1971) Lüjyon Basınçlı Su Deneyi - Teori ve Pratik - E.Î.E, yayım, no: 71-31,

  • Ertunç, Aziz (1971) Yerinde perméabilité ölçümünde başlıca metodlar, EİE Yayını 1- 35,

  • Ertunç, Aziz (1976) Fırat-Gölköy bendi gölalanı geçi» Masifinin ve yer kaymalarının jeoloji incelenmesi. Doktora tezi, E.t.E, yayım, no: 76-24.

  • Qünayf Yılmaz (1977) Fırat-Gölköy bent yeri deneme enjeksiyonu sonuç raporu E.Î.E, yayını, no: 77-42

  • Houlsby, A, C, (1976) Routine interpretation of the luf eon water test. The Quartely Journal of Engineering Geology, Vol 9, no: 4 (Lüjyon basınçlı su deneylerinin yorumlanmasında geliştirilen bir yöntem, Çeviren: Güngör Unay)

  • Günday, G . (1977). LÜJYON BASINÇLI SU DENEYLERİNİN YORUMLANMASINA ÖZGÜ BİR ÖRNEK: Fırat-Gölköy Bent Yeri Deneme Enjeksiyonu . Jeoloji Mühendisliği Dergisi , 1 (3) , 8-18 . Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/jmd/issue/28147/296127

  • Günday, G . LÜJYON BASINÇLI SU DENEYLERİNİN YORUMLANMASINA ÖZGÜ BİR ÖRNEK: Fırat-Gölköy Bent Yeri Deneme Enjeksiyonu. Jeoloji Mühendisliği Dergisi 1 (1977 ): 8-18

  • Balya Madeni Civarının Jeolojisi
    Zeki Akyol
    PDF Olarak Görüntüle

    ÖZ: İnceleme alanında yabancı bloklar halinde Paleozoyik, Mezozoyik ve Tersiyer yaşlı formasyonlar vardır. Magmatik faaliyet yaygın olup, Tersiyer volkanitleri ile temsil edilmiştir. Balya cevher yatakları, kireçtaşı blokları ile dasitin dokanak zonunda yerleşmiş olup, ayrıca kireçtaşı eklemlerinde de izlenebilir. Tektonik ile doğrudan ilişkili olan cevher yataklarının araştırılmasında, sondajlı çalışmalarda, 40-60 m, aralıklı sondajlar yapılması zorunludur. Saha ve tektonik incelemeler, Balya maden potansiyelinin oldukça fazla olduğu kanısını uyandırmıştır.

  • Balya Madeni

  • Magmatik Faaliyet

  • Kireçtaşı Blokları

  • Tektonik



  • Akyol, Z, (1975: Balıkesir İli Balya civarının jeolojisi 1st, Ünv, Fen F, Jeoloji Kurs, Dip, Ça, - istanbul

  • Akyol, Z. (1976): Balıkesir-Balya (Pb-Zn-Cu) madeni hakkında Jeoloji raporu M,T,A, 1976 Ankara Rap, No: M 298

  • Ami, P, (1939): Şarkî Anadolu ve mücavir mıntıkaların tektonik ana hatları, M,T,A, yayım Seri B4 N U - 4 Ankara 1939

  • Aygen, T. (1056): Balya bölgesi jeolojisinin incelenmesi M.T.A, yayım Seri D, NU-11 1956 Ankara

  • Berg, G. (1901): Beitrage zur Kenntnis der Kontakt metamorphen Lagerstötte von Balla Maden, Zeitsehr, f, prakt Geol Hall 1901

  • Bingöl, E. - Akyürek» B, - Korkmazer, B, (1973): Biga yarımadasının jeolojisi ve Karakaya formasyonunun bam özellikleri Cumhuriyetin 50, Yılı Yerbilimleri Kongresi 1973 Ankara

  • Brikman, R. (1971): Kuzeybatı Anadolu`daki genç Paleozoyik ve eski Mezozoyik M.T.A, Derg Sayı: 76, Nisan 1971 Ankara

  • Bukovvski, G, (1892): Die geologischen Verhaeltnisse der Umgebung von Balia Maden Sitzber, Kais. Akad, Wien, math-nat Kl, Cl, 1, 1892

  • Coronin, G. (1965): Balya Pb-Zn zuhuru hakkında rapor M.T.A, Rap, No, 646» 1965 Ankara

  • Egeran, N, - Lahn, E, (1948): Türkiye Jeolojisi Ankara 1948

  • Gjelsvik, T. (1962): Kuzeybatı Anadolu Pb-Zn zuhurlarında yapılan araştırmalar M,T.A, Der, Ekim 1962 s, 59 Ankara

  • Kaaden, G, (1957): Çanakkale, Biga, Edremit yarımadası bölgesindeki jeolojik saha çalışmaları ve maden yatakları hakkında, rapor, MıTA m Ankara 1957

  • Ketin, î, (1966): Anadolu`nun tektonik birlikleri M.T.A. Derg, No: 66, Ankara 1966

  • Kovenko, V. (1940): Balya kurşun madenleri M.T,A. Meem, s, 4/2 Ankara

  • Mohr Meerf H, ( 1959 ) : Balya mıntıkasındaki kurşun zuhurlarının prospeksiyonu hakkında toplu rapor M, T,A, Rap, No: 2703

  • Neurmayr, M, (1887): Über Trias und Kohlenkalkversteiner ungen aus dem westlichen Kleinasion Anz4 ^ Kais, Akad, d. Wias, Wien

  • Philippson, As (1910-1915): Reisen und Forschungen im westlichen Kleinasien ı, Reftj Unlv, Istanbul

  • Singwald, Q, D, (1959): İktisadi jeoloji için tercümeler îst, ÜJF. Jeo, Kür. İstanbul

  • Weiss, K, E. (1901): Kurze Mitteilungen über Lagerstattön im Westlichen Anatolien Zeitschrift f, praht, Geol, Vol K Berlin

  • Akyol, A . (1977). BALYA MADENİ CİVARININ JEOLOJİSİ . Jeoloji Mühendisliği Dergisi , 1 (3) , 19-27 . Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/jmd/issue/28147/296130

  • Akyol, A . BALYA MADENİ CİVARININ JEOLOJİSİ. Jeoloji Mühendisliği Dergisi 1 (1977 ): 19-27

  • Alüvyonda Bulamaç Hendeği (Slurry Trench) Yöntemiyle Sızdırmazlık Perdesi Yapımı ve Aslantaş Barajındaki Uygulaması
    Talip Karaoğullarindan Nuri Özgüzel Namik Akcanbaş
    PDF Olarak Görüntüle

    ÖZ: Baraj ve barajla ilgili yapılarda su sızıntılarını önlemek ve temel kazılarının kuruda yapılabilmesini sağlamak yapımın en güç yönlerinden birisidir. Temeli derin olan alüvyon dolgu barajların güvenliği barajın altındaki sızıntının kontrolü veya azaltılmasındaki kil çekirdek hendeğinin etkinliği ile direk bağıntılıdır. Temel alüvyonu sığ olduğu veya kurutma sorunlarının büyük olmadığı yerlerde genellikle sıkıştırılmış geçirimsiz malzemelerle (=»Kil) geri dolgusu (tekrar dolgu) yapılan açık kazı şeklindeki pozitif bir çekirdek hendeği (Cut-Off) benimsenir. Derin çekirdek hendeği gerektiren koşullarda (=Baraj gövdesinin oturacağı alüvyonu derin olması halinde) sıkıştırılmış çekirdek hendeği yöntemi oldukça pahalı veya olanaksızdır. Bu durumda, kazıyı açık tutacak bentonit çamuru kullanıp daha sonra çamur hendeğin içinde iken harmanlanmış toprakla doldurma işlemi ile çe- 28 JEOLOJİ MÜHENDİSLİĞİ/EKİM 1977 kirdek hendeğinin yapımı ile başarılı sonuçlar elde edilmiştir. Çekirdek hendeğinin (Cut-Off) yapımının bu yöntemine bulamaç hendeği (Slurry-Trench) yöntemi denir

  • Alüvyon

  • Bulamaç Hendeği

  • Sızdırmazlık Perdesi

  • Aslantaş Barajı



  • Aşçiöflu, E, ve Karaofullarmdan, T. 1977 Aslanta§ Barajının Mühendislik jeolojisi ve alüvyonda bulamaç hendefi yöntemiyle sızdırmazlık perdesi yapımı. Yeryuvarı ve İhsan-TJ.K. Yayım Cilt: 2 sayı: i» Ankara

  • Jones, J, C, 1967, Deep Cut-offs İnpervious, Alluvium, Combining Slurry Trenches and Grouting. DC, Büyük Barajlar Kongresi - İstanbul,

  • Earth Dams - Remedial Works, 1973» International Congress on large Dams-Madrid, Sole tanche,

  • Karaoğulları, T , Üzgüsel, N , Akonbaş, N . (1977). Alüvyonda Bulamaç Hendeği (Slurry Trench) Yönetimiyle Sızdırmazltk Perdesi Yapımı ve Aslantaş Barajındaki Uygulaması . Jeoloji Mühendisliği Dergisi , 1 (3) , 28-35 . Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/jmd/issue/28147/296140

  • Karaoğulları, T , Üzgüsel, N , Akonbaş, N . Alüvyonda Bulamaç Hendeği (Slurry Trench) Yönetimiyle Sızdırmazltk Perdesi Yapımı ve Aslantaş Barajındaki Uygulaması. Jeoloji Mühendisliği Dergisi 1 (1977 ): 28-35

  • Vektör Diyagramı
    Ükkaş Ağar
    PDF Olarak Görüntüle

    ÖZ: Bu yeni tip diyagram vektörel büyüklükler temeline oturtulduğu için vektör diyagramı olarak isimlendirilmiştir. Bayburt`un güneybatısında DemirÖzü ve Köse arasındaki bölgede dokuz formasyon ayırt edilmiştir. Bunlardan yalnız iki tanesi Sırataşlar ve Kızılyar formasyonları Gül (Şek. 3 ve 4), kontur (Şek, 5;) ve vektör (Şek, 6) diyagramlarının yapılmasında kullanılmıştır. Bir vektör diyagramı çizmek için ilk önce r/9, 2r/9...nr/n ve r/4, 2r/4... nr/n yarıçaplı konsantrik daireler çizilir. Ayrıca Doğu-Batı ve Kuzey-Güney eksenleri işaretlenir ve Doğu- Batı ekseni üzerine uygun eğim dereceleri ile yüzde değerler yazılır Çizimdeki detaylar Şek. 6 da verilmiştir. Bundan sonra ortalama eğim ve yüzde değer vektörleri hesaplanır ve yerlerine yerleştirilir.(a1, a5 ve c1...c5 de olduğu gibi). Ortalama eğim ve vektörleri normal ve yüzde değer vektörleri ise kesikli çizgilerle şekillendirilmiştir.(a1,c1....a5,c5) Seçkin doğrultular ayrı doğrultuda ve zıt yöndeki iki yüzde değer vektörü birbirine eklenerek bulunabilir. Bilindiği gibi seçkin doğrultuların yönleri ortalama eğim vektörlerine diktirler (a1,c1....a5,c5), Vektör diyagramları diğer diyagramlardan daha kullanışlı ve bilimseldir Bu diyagramın başlıca avantajı ortalama eğim ve seçkin doğrultuların doğrudan doğruya tek bir diyagramdan okunmasına olanak sağlamıştır, Netice olarak bu diyagram jeoloji tez ve raporlarında formasyonların tektonik durumlarını anlatabilmek için uzun uzun açıklamalara gereksinme göstermez,

  • Vektör Diyagramı

  • Bayburt

  • Ölçü Çeşitleri

  • Skaler Büyüklük



  • Afar, Ü., (1977): DemiroM (Bayburt) ve Köse (Kelkit) bölgesinin jeolojisi, KTÜ,, sayfa 41-49, Trabzon

  • Âkartuna, M,, (1953): Çatalca-Karacabey bölgesinin jeolojisi, Istanbul Üniversitesi Fen Fakültesi monografileri (Tabi ilimler kısmı), sayı 13* sayfa 70- 77 Istanbul,

  • Âkartuna, M., (1975): Tektonik notlan, İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi, İstanbul,

  • Akkuş, M,, (1971): Darende-Balaban havzasının jeolojik ve stratifrafik incelenmesi, MTA, Enstitüsü dergisi No, 76, Ankara

  • Alp, D., (1972): Amasya yöresinin jeolojisi, Istanbul Üniversitesi Fen Fakültesi monografileri (Tabii ilimler kısmı), sayı 22, İstanbul,

  • Atan, O. R,, (1969): Efribucak-Karacaören (Hassa)« Ceylanlı-Dazevleri (Kırıkhan) arasındaki Amanos daflannın jeolojisi, MTA, Enstitüsü dergisi, sayı 139, Ankara.

  • Baykal, A, F,, (1952): Recherches géologique dans la region de Kelkit-Şiran (NE de 1`Anatolle) Istanbul Üniversitesi Fen Fakültesi mecmuası, seri B, sayfa 289-304, Istanbul,

  • Berker, R„ (1959): Mekanik dersleri İTÜ. sayı 96, sayfa 1-14, İstanbul,

  • BİUings, M, P,, (1954): Structural Geology ,Engİewood Cliffs N J., Prentice-Hall, înc, pp, 107-115, USA,

  • Blumenthal, M,, (1954) : Kelkit dislokation südlich Niksar und ihre tektonisch rolle MTA. Enstitüsü, no. 2/23, Ankara,

  • Ketin, î,, Bayburt bölgesi jeolojisi, İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi mecmuası, seri B, cilt XVI, sayı 2, sayfa 113-127, İstanbul,

  • Ketin, I, (1959): Türkiye orojenik gelişmesi, MTA, Enstitüsü dergisi, no, 53, sayfa 78=84, Ankara

  • Lahn, E., (1940) : Le structure géologique de la region d`Erzurum, MTA, Enstitüsü mecmuası, No. 19, Ankara,

  • Kurtman, F# , (1973): Sıvas-Hafik-Zara ve İmranlı bölgesinin jeolojik ve tektonik yapısı, MTA, Enstitüsü dergisi sayı 80, sayfa 21-31, Ankara,

  • Nebert, K,, (1958): tç Anadolu`nun en genç jeolojik-tektonik olayı hakkında bir etüd, MTA, Enstitüsü dergisi sayı 50, sayfa 22-29» Ankara,

  • Ağar, Ü . (1977). VEKTÖR DİYAGRAMI . Jeoloji Mühendisliği Dergisi , 1 (3) , 36-44 . Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/jmd/issue/28147/296149

  • Ağar, Ü . VEKTÖR DİYAGRAMI. Jeoloji Mühendisliği Dergisi 1 (1977 ): 36-44

  • Kaya Kütlesinin Davranışını Önceden Saptamak İçin Geliştirilen Jeomekanik Sınıflama Sistemi
    Z.t Bieniawski Güngör Unay
    PDF Olarak Görüntüle

    ÖZ: Jeomekanik sınıflama sistemi kaya kütlesinin mühendislik verilerini saptamaya yarayan bir yöntemdir. Bu yöntem tüneller, temeller şev yamaçları ve diğer yeraltı inşaatlarında uygun kaya payanda ve takviye önlemlerinin seçiminde kullanılmaktadır. Kayayı mühendislik yönünden sınıflamada çeşitli yöntemler bulunmakta ise de, Jeomekanik sınıflama yöntemi bunların en yararlısı olup, kaya davranışında aşağıda belirtilen son derece önemli altı parametreyi içermektedir : a. Kayanın tek eksenli basınç mukavemeti b. Sondaj karotlarından elde edilen RQD (Kaya Niteliğinin tanımlanması) değerleri. Yeraltısuyu gözlemleri de Eklem sıklığı ve Eklem durumları Eklem yönlenimi Bu parametrelerin tümü sahada ölçülebilir, bunlardan tek eksenli basınç mukavemeti son« daj karotları üzerinde kutupsal uç yükleme deneyleri (point load testa) yapmak suretiyle saptanabilir.

  • Kaya Kütlesi

  • Jeomekanik

  • Sınıflama



  • udson, J.A., 1993. Comprehensive Rock Engineering. Pergamon Press, Oxford

  • Bieinawski, Z . (1977). Kaya Kütlesinin Davranışlarını Önceden Saptamak İçin Geliştirilen Jeomekanik Sınıflama Sistemi . Jeoloji Mühendisliği Dergisi , 1 (3) , 45-49 . Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/jmd/issue/28147/296150

  • Bieinawski, Z . Kaya Kütlesinin Davranışlarını Önceden Saptamak İçin Geliştirilen Jeomekanik Sınıflama Sistemi. Jeoloji Mühendisliği Dergisi 1 (1977 ): 45-49

  • Bent Temellerinde Etkin (active) Faylar
    J.l Bherard Jl.3. Cluff O.k. Allen Mustafa Akinci
    PDF Olarak Görüntüle

    ÖZ: Bu yazı etkin faylar üzerinde kurulmuş bentlerin, fay mekanizması ve kırıkları ile ilintisini, araştırmalardan edinilen deney ve bilgilerin yorumunu, etkin faylar üzerinde kurulması zorunlu bendler için alınması gereken Önlemleri içermektedir. Bendin etkin faylar üzerinde kurulması kaşınılmaz ise dolgu bend türleri tasarımlanmalıdır. Etkin fay kuşaklarında beton bend Önerilmemelidir. Fay etkinliğini saptamak için yapılan jeolojik çalışmalar bent yerinin koşullarını açıklayacak uzaklığa kadar yapılmalı ve fayın geçmişine özgü verileri içermelidir. Son yıllarda gelişen teknoloji, deney ve bilgi birikimi fayların etkinliğini-edilgenliğini (inactivity) saptayabilecek boyutlara ulaşmıştır

  • Bent

  • Aktif Faylar

  • Temeller



  • Hudson, J.A., 1993. Comprehensive Rock Engineering. Pergamon Press, Oxford

  • Bherard, L , Cluff, J , Allen, K . (1977). Bent Temellerinde Etkin (Active) Faylar . Jeoloji Mühendisliği Dergisi , 1 (3) , 50-69 . Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/jmd/issue/28147/296153

  • Bherard, L , Cluff, J , Allen, K . Bent Temellerinde Etkin (Active) Faylar. Jeoloji Mühendisliği Dergisi 1 (1977 ): 50-69

  • SAYI TAM DOSYASI
    PDF Olarak Görüntüle