Jeoloji Münendisliği Dergisi
Jeoloji Mühendisliği Dergisi

Jeoloji Mühendisliği Dergisi

2019 ARALIK Cilt 43 Sayı 2
KAPAK
PDF Olarak Görüntüle
KÜNYE
PDF Olarak Görüntüle
İÇİNDEKİLER
PDF Olarak Görüntüle
Mikaşistlerin Deformabilite, Modül Oranı ve Anizotropik Davranışlarının Belirlenmesi; Burgaz Baraj Sahasından (İzmir-Türkiye) Örnek Bir Çalışma
Serkan Uslu Mehmet Yalçin Koca
PDF Olarak Görüntüle

ÖZ: İzmir′in doğusunda yeralan Burgaz barajının temel kayacını ayrışma ve kırıklanma nedeniyle farklı fiziksel ve mekanik özelliklere sahip mikaşistler oluşturur. Bu çalışmanın birinci amacı, presiyometre deneylerinin sonuçlarını kullanarak hem cutoff zonunda hem de altında yeralan mikaşistlerin nihai taşıma güçlerini ve oturma miktarlarını hesaplamaktır. Buna ek olarak, bazı laboratuvar ve yerinde deneylerden elde edilen veriler, mikaşist kayaç kütlesinin elastisite modülü (EM) ve sağlam kayanın tek eksenli sıkışma dayanımı (σc), EM/Ei , oranları ve RQD değerleri arasındaki ilişkilerin kurulmasında kullanılmıştır. Mikaşist kayaç kütlesinin yerinde ölçülmüş elastisite modülü değerleriyle, RQD değerlerini dikkate alan tahmin edilmiş elastisite modülü değerleri karşılaştırılmıştır. Presiyometre deney sonuçları,58 m taban genişliğine ve 115 m yüksekliğe sahip bir baraj için oluşacak oturmaların 2.13 mm ile 2.26 mm arasında değişeceğine işaret etmektedir. Bu çalışmanın ikinci amacı; ultrasonik dalga hızlarından (Vp ve Vs) yararlanarak dinamik elastisite modülünün (Edyn) Poisson oranına (ν) olan oranını, (E/v)dyn belirlemek ve(E/v)dyn ile (E/v)statik oranlarının karşılaştırılmasını yapmaktır. Deney sonuçları pozitif lineer bir ilişki vermiştir;(E/v)dyn= 0.968 (E/v)statik . Mikaşistlerin sonik dalga hızının deney yönüyle oldukça ilişkili olduğu belirlenmiştir. Bu çalışma sadece Estatik ve sonik dalga hızı ilişkilerini tartışmaz, farklı konumlara sahip şistozite düzlemleri nedeniyle mikaşistlerde artan anizotropi etkisini de ele alır.

  • Baraj yapısı

  • Mikaşist

  • Presiyometre deneyi

  • Oturma

  • Kaya Materyali Sınıflaması

  • Anizotropi

  • Al-Shayea, N.A., 2004. Effects of testing methods and conditions on the elastic properties of limestone rock. Engineering Geology, 74, 139-156.

  • Anon, 1979. Classification of rocks and soils for engineering geological mapping, Part 1 – Rock and soil materials. Bull. Int. Ass. Engineering Geology, 19, 364 – 371.

  • Brotons, V., Tomas R., Ivorra S., Grediaga A., Martinez T.M., 2016. Improved correlation between the static and dynamic elastic modulus of different types of rocks. Material and Structures, 49, 3021 – 3027.

  • Christaras, B., Auger, F., Mosse, E., 1994. Determination of the moduli of elasticity of rocks. Comparison of the ultrasonic velocity and mechanical resonance frequency methods with direct static methods. Materials and Structures, 27, 222–228.

  • Chang, C.D., Zoback, M.D., Khaksar, A., 2006. Empirical relations between rock strength and physical properties in sedimentary rocks. Journal of Petroleum Science and Engineering, 51 (3-4), 223-237.

  • Clarke, B.G., 1995. Pressuremeters in geotechnical design. Blackie Academic and Professional, Chapman and Hall, London.

  • Coon, R.F., Merritt, A.H., 1970. Predicting in-situ modulus of deformation using rock quality indices. Determination of Rock, ASTM STP, 477, 154 – 175.

  • Deere, D.U., Miller, R.P., 1966. Engineering classification and index properties for intact rock, Report AFML-TR-65-116. Air Force Weapons Laboratory (WLDC) Kirtland Air Force Base, New Mexico, 87117.

  • Eissa, E.A., Kazi, A., 1988. Relation between static and dynamic Young′s Moduli of rocks. International Journal of Rock Mechanics and Mining Science Geomechanics Abstracts, 25, (6), 479–482.

  • Elçi, H., 2003. Engineering Geology of Selçuk Town, Izmir, Master of degree science, Ms Thesis, Dokuz Eylul University, İzmir-Turkey, p. 208.

  • Entwisle, D.C., Hobbs, P.R.N., Jones, L.D., Guuss, D., Raines, M.G., 2005. The relation between effective porosity, uniaxial compressive strength and sonic velocity of intact Borrowdale Volcanic Group core samples from Sellafield. Geotech. Geol. Eng.

  • Gardner, W.S., 1987. Design of drilled piers in the Atlantic Piedmont. Smith R. E. editor. Design”, M. Te′eni, Ed., Wiley-Interscience, New York (1971), Part 2, p. 1379-1404.

  • Gupta, A.S., Seshagiri, R.K., 1998. Index properties of weathered rocks: inter-relationships and applicability. Bull. Eng. Geol. Env., 57, 161 – 172.

  • Heap, M.J., Lavalice, Y., Petrakova, L., Baud, P., Reuschle, T., Varley, N.R., Dingwell, D.B., 2014. Microstructural controls on the physical and mechanical properties of edifice-forming andesites at Volcan de Colima. Mex. J. Geophys Res. Solid Earth

  • Horsrud, P., 2001. Estimating mechanical properties of shale from empirical correlations. SPE Drilling&Completion, 16 (2), 68-73.

  • Hughes, J., 2002. Use of pressuremeter in weak rocks of the lower Nanaimo Series. Proceedings of 16th Annual Vancouver Geotech. Soc. Symp. on Foundation Eng., 29 – 30.

  • Işık, N.S., Ulusay, R., Doyuran, V., 2008. Deformation modulus of heavily jointed-sheared and block greywackes by pressuremeter tests: Numerical, experimental and empirical assessments. Eng. Geo., 101, 269 – 282.

  • Kadakçı Koca, T., Koca, M.Y., 2018. Classification of weathered andesitic rock materials from the Izmir Subway line on the basis of strength and deformation. Bull. of Eng. Geol. and the Environ., doi.org/10.1007/s10064-018-1346-y.

  • Kayabasi, A., Gokceoglu, C., Ercanoglu, M., 2003. Estimating the deformation modulus of rock masses: a comparative study. International Journal of Rock Mechanics and Mining Science40, 55 – 63.

  • Kıncal, C., Koca, M.Y., 2019. Correlations of in-situ modulus of deformation with elastic modulus of intact core specimens and RMR values of andesitic rocks: a case study of the İzmir subway line, Bull. Eng. Geol. and the Environ., doi. org/10.1007/s

  • King, M.S., 1983. Static and dynamic elastic properties of rocks from the Canadian shield. International Journal of Rock Mechanics and Mining Science, 20, 237–241.

  • Lama, R.D., Vutukuri, V.S., 1978. Handbook on Mechanical Properties of Rocks-Testing Techniques and Results, 11, p. 481. Trans. Tech. Publications, Clauthal, Germany

  • Mc Cann, D.M., Culshaw, M.G., Northmore, K., 1990. Rock mass assessment from seismic measurements, In Field Testing in Engineering Geology, F. G. Bell, M. G. Culshaw, J. C. Cripps and J. B. Coffey (eds.) Engineering Special Publication, No. 6, Geolog

  • Menard, L., 1975. Interpretation and application of pressuremeter tests results to foundations design (D60). Sols Soils No. 26, Paris.

  • Menard, L., Rousseau, J., 1962. L’evaluation des tassements. Tendances nouvelles. Sols Soils No. 1, pp. 13-20, Paris.

  • Milton, J.S., McTeer, P.M., Corbet, J.J., 1997. Introduction to Statistics, McGraw and Hill Company.

  • Najibi, A.R., Ghafoori, M., Lashkaripour, G.R., 2015. Empirical relations between strength and static and dynamic elastic properties of Asmari and Sarvak limestones, two main oil reservoirs in Iran. J. Pet. Sci. Eng., 126, 78 – 82.

  • Nasseri, M.H.B., Rao, K.S., Ramamurthy, T., 2003. Anisotropic strength and deformational behavior of Himalayan schists. International Journal of Rock Mechanics and Mining Science, 40 (1), 3–23.

  • Sharma, P.K., Singh, T.N., 2008. A correlation between P-wave velocity, impact strength index, slake durability index and uniaxial compressive strength. Bull. Eng. Geol. Environ., 67, 17-22.

  • Singh, V.K., Singh, D., Singh, T.N., 2001. Prediction of strength properties of some schistosity rocks from petrographic properties using artificial neural networks. International Journal of Rock Mechanics and Mining Science, 38 (2), 269 – 284.

  • Tarnawski, M., 2004. The Perfect Menard pressuremeter Curve. Archives of Hydro-Eng. and Environmental Mechanics, 15 (4), 387–402.

  • Türk, N., Dearman, W.R., 1983. A practical classification of rocks for engineering purposes. Bull. Int. Assoc. of Eng. Geo., 28, 162-167.

  • Tuğrul, A., Zarif, I.H., 1999. Correlation of mineralogical and textural characteristics with engineering properties of selected granitic rocks from Turkey. Engineering Geology, 51, 303-317.

  • Uslu, S., 2017. Engineering Geology of a Rock Slope Located in Right Bank of the Burgaz Dam Site, İzmir, Master of degree science, Ms Thesis, Dokuz Eylul University, İzmir, p. 104.

  • Vanheerden, W.L., 1987. General relations between static and dynamic moduli of rocks. International Journal of Rock Mechanics and Mining Science, 24, 381–385.

  • Zhang, L., Einstein, H.H., 2004. Using RQD to estimate the deformation modulus of rock masses.International Journal of Rock Mechanics and Mining Science, 41, 337–341.

  • Zhang, X.P., Wong, L.N.Y., Wang, S.J., Han, G.Y., 2011. Engineering properties of quartz mica schist. Engineering Geology 121, 135–149.



  • Uslu, S , Koca, M . (2019). Determination of the Deformability, Modulus Ratios and Anisotrophic Behavior of the Micaschists; A Case Study From Burgaz Dam Site, Izmir-Turkey . Jeoloji Mühendisliği Dergisi , 43 (2) , 155-185 . DOI: 10.24232/jmd.654888

  • Uslu, S , Koca, M . Determination of the Deformability, Modulus Ratios and Anisotrophic Behavior of the Micaschists; A Case Study From Burgaz Dam Site, Izmir-Turkey. Jeoloji Mühendisliği Dergisi 43 (2019 ): 155-185

  • Kargabedir Tepe (Ankara-Eskişehir Karayolu) Bölgesinin Kaya Düşmesi Duyarlılığının İnsansız Hava Aracı (İHA) Görüntüleri Kullanılarak Konik Yayılım Yaklaşımıyla Değerlendirilmesi
    Aycan Kalender Harun Sönmez
    PDF Olarak Görüntüle

    ÖZ: Kaya düşmesi olayı Varnes (1978) tarafından, dik yamaçlardaki eklemli kaya kütlelerinden serbestleşen kaya bloklarının eğim aşağı yüksek hızda hareket ettiği bir duraysızlık türü olarak tanımlanmaktadır. Kaynak bölgesindeki kaya bloğu serbest kaldığı noktadan itibaren bir yörünge boyunca enerjisi sönümlenip durana kadar hareketine eğim aşağı devam eder. Deterministik yaklaşımlarda gerek yamaç yüzeyine ve gerekse bloğa ait çok sayıda fiziksel ve mekanik parametre girdi olarak kullanılmakta olup, bu nedenle sonuçların gerçekçiliği de bu fazla sayıdaki girdi parametresiyle yakın ilişkilidir. Bunun bir yansıması olarak özellikle bölgesel ölçekte kaya düşmesi haritalarının hazırlanmasında pratik değeri oldukça yüksek olan ampirik yaklaşımlar tercih edilmektedir. Bu ampirik yaklaşımlardan Jabodeyoff ve Labiouse (2011) tarafından önerilen konik yayılım yaklaşımı sadece kaynak alan haritası ve sayısal yükseklik modelini (SYM) girdi parametresi olarak kullanması sebebiyle oldukça pratik olup, büyük alanların bölgesel olarak kaya düşmesi açısından değerlendirilmesinde öne çıkmaktadır. Bu çalışmada, SYM üzerinde olası yayılım zonunun belirlenmesi ilkesini temel alan bu yöntemin sınanması amacıyla Kargabedir Tepe kaya düşmesi bölgesinde çeşitli saha çalışmaları geçekleştirilmiştir. Kargabedir Tepe’deki saha çalışmaları kapsamında inceleme alanının yüksek çözünürlüklü SYM’nin elde edilmesi amacıyla bir dron (insansız hava aracı -İHA) kullanılarak bölgenin yüksek çözünürlüklü hava fotoğrafları alınmıştır. Bölgeye ait 40x40 cm çözünürlüğe sahip bir sayısal yükseklik modeli ve 5x5 cm çözünürlüklü ortorektifiye hava fotoğrafı oluşturulmuştur. Çalışma sahasına ait SYM kullanılarak konik yayılım yaklaşımıyla farklı enerji çizgi açısı değerleri için yayılım zonu haritaları üretilmiştir. Ayrıca bölgedeki mevcut düşmüş bloklarının konumları belirlenmiş ve en-boy-yükseklikleri ölçülmüştür. Buna ek olarak düşen kaya bloklarının boyutları ve konumları ortorektifiye fotoğrafı üzerinde de belirlenmiş ve sahada yapılan ölçümlerle uyumlulukları sınanmıştır. Saha ve ortorektifiye fotoğraftan elde edilen bloklara ilişkin en-boy-yükseklik ölçümlerinin birbirleriyle uyumlu olduğu sonucuna varılmıştır.

  • Kaya düşmesi

  • Konik Yayılım Yaklaşımı

  • İnsansız Hava Aracı (İha)

  • Sayısal Yükseklik Modeli (SYM)

  • Ortorektifiye Fotoğraf

  • Azzoni, A., de Freitas, M. H., 1995. Experimentally gained parameters, decisive for rock fall analysis. Rock Mechanics and Rock Engineering, 28, 2, 111–124.

  • Artuç, E. F., 2014. Susuz Köyü (Çubuk -Ankara) ve Yakın Çevresinin Kaya Düşme Potansiyelinin Araştırılması, Hacettepe Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara, Yüksek Mühendislik Tezi, 92 s (yayımlanmamış).

  • Broili, L., 1973. In situ tests for the study of rockfall. Geol. Appl. idrogeol., 8, 105–111.

  • Bozzolo, D., Pamini, R., 1986. Modello matematico per lostudio della caduta dei massi. Laboratorio di FisicaTerrestre ICTS. Dipartimento Pubblica Educazione, Lugano-Trevano

  • Copons, R., Vilaplana, J. M., Linares, R., 2009. Rockfall travel distance analysis by using empirical models (Solà d’Andorra la Vella, Central Pyrenees). Natural Hazards and Earth System Science, 9, 6, 2107–2118

  • Corominas, J., 1996. The angle of reach as a mobility index for small and large landslides. Canadian Geotechnical Journal, 33, 260–271

  • Chau, K.T., Wong, R.H.C., Lee, C. F., 1996. Rockfall Problems in Hong Kong and some new experimental results for coefficients of Restitution. International Journal of Rock Mechanics and Mining Sciences, 35, 4–5, 662– 663

  • Derron, M.H., Stalsberg, K., Sletten, K., 2016. Method for the Susceptibility Mapping of Rock Falls in Norway. Technical Report, Trondheim, Norway.

  • Evans, S. G., Hungr, O., 1993. The assessment of rockfall hazard at the base of talus slopes. Canadian Geotechnical Journal, vol. 30, no. 4. pp. 620–636.

  • Gerber, W., 1994. Beurteilung des Prozesses Steinschlag. Birmensdorf: Herbstkurs Poschiavo, Kursunterlagen.

  • Heim, A., 1932. Der Bergsturz und Menschenleben. Fretz und Wasmuth Verlag, Zürich, 218 p

  • Jaboyedoff, M., Labiouse, V., 2003. Preliminary assessment of rockfall hazard based on GIS data. Rock Mechanics, 575–578

  • Jaboyedoff, M., Labiouse, V., 2011. Technical note: Preliminary estimation of rockfall runout zones. Natural Hazards and Earth Systems Science, 11, 3, 819–828.

  • Kalender, A., 2017. Konik yayılım yaklaşımıyla kaya düşmesi potansiyelinin değerlendirilmesine yönelik bir yöntem önerisi. Hacettepe Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara, Doktora tezi, 172 s (yayımlanmamış).

  • Larcher, V., Simoni, S., Pasquazzo, R., Strada, C., Zampedri, G., Berger, F., 2012. WP6 guidelines Rockfall and Forecast systems, Italy.

  • Ritchie, A. M., 1963. Evaluation of Rockfall and its Control. Stability of Rock Slope Vol 17, Highway Research Board, National Academy of SciencesNational Research Council, Washington, DC, 13–28

  • Troisi, C., Berger, F., Dorren, L., 2008. Protection de la viabilité alpine, PROVIALP project report

  • Ulusoy, İ., Şen, E., Tuncer, A., Sönmez, H., Bayhan, H., 2017. 3D Multi-view Stereo Modelling of an Open Mine Pit Using a Lightweight UAV. Geology Bulletin of Turkey, 60, 223–241.

  • Varnes, D. J., 1978. Slope movements: types and processes. Transportation Research Board, Washington, DC: Special Report No. 176.

  • Volkwein, A., Schellenberg, K., Labiouse, V., Agliardi, F., Berger, F., Bourrier, F., Dorren, L. K. A., Gerber, W., Jaboyedoff, M., 2011. Rockfall characterisation and structural protection - A review, Natural Hazards and Earth Systems Sciences, 11,

  • Zhao, T., Crosta, G. B., Utili, S., De Blasio, F. V., 2017. Investigation of rock fragmentation during rockfalls and rock avalanches via 3-D discrete element analyses. J. Geophysical Res. Earth Surf., 122, 678– 695.



  • Kalender, A , Sönmez, H . (2019). Kargabedir Tepe (Ankara-Eskişehir Karayolu) Bölgesinin Kaya Düşmesi Duyarlılığının İnsansız Hava Aracı (İHA) Görüntüleri Kullanılarak Konik Yayılım Yaklaşımıyla Değerlendirilmesi . Jeoloji Mühendisliği Dergisi , 43 (

  • Kalender, A , Sönmez, H . Kargabedir Tepe (Ankara-Eskişehir Karayolu) Bölgesinin Kaya Düşmesi Duyarlılığının İnsansız Hava Aracı (İHA) Görüntüleri Kullanılarak Konik Yayılım Yaklaşımıyla Değerlendirilmesi. Jeoloji Mühendisliği Dergisi 43 (2019 ): 187

  • Kaya Tutma Hendek Performansının 3-Boyutlu Kaya Düşme Analizleriyle Değerlendirilmesi: Akköy (Ürgüp) Örneği
    Mutluhan Akin İsmail Dinçer Ahmet Orhan Ali Özgün Ok Müge Akin Tamer Topal
    PDF Olarak Görüntüle

    ÖZ: Nüfus yoğunluğunun fazla olmadığı kaya düşme tehlikesi altındaki yerleşim yerlerinde kaya düşmelerindenkorunmak amacıyla kaya tutma hendekleri veya alanları inşa edilebilmektedir. Ancak, bu tür korumayapılarının tasarımında çoğu zaman sahaya özgü gerekli mühendislik incelemeleri ve analizleri yeterincegerçekleştirilmemektedir. Bu nedenle, kaya tutma hendekleri zaman zaman kaya düşmelerinden korunmada yeterliolamamaktadır. Bu çalışma kapsamında, turistik işletmelerin de bulunduğu Akköy (Ürgüp) yerleşiminde düşen kayabloklarının yaşam alanlarına ulaşmasını engellemek amacıyla üst kotlarda 2012 yılında inşa edilen 2 m derinliğindekive 1 km uzunluğundaki kaya tutma hendeğinin performansı 3-boyutlu kaya düşme analizleri ile değerlendirilmiştir.Yapılan kaya düşme risk sınıflamasına göre yerleşim orta derecede kaya düşme riski altındadır. 3-boyutlu kaya düşmeanalizlerinde kullanılan sayısal yüzey modeli insansız hava aracı ile alınan fotogrametrik görüntülerden elde edilennokta bulutu verisi ile oluşturulmuştur. Arazi gözlemlerinde daha önceden düşen ignimbirit bloklarının boyutlarının2 m’ye ulaşabildiği belirlenmiştir. Öte yandan, kaynak bölgesindeki yüksek süreksizlik devamlılığı, düşebilecekblokların boyutlarının da büyük olabileceğini işaret etmektedir. RocPro3D yazılımında gerçekleştirilen 3-boyutlukaya düşme analizleri sonucunda, genel olarak düşen blokların kaynak zon ile yerleşim yeri arasında kazılanhendek tarafından tutulduğu ancak bazı bölümlerde bu blokların kaya tutma hendeğini aşarak yuvarlanmaya devamedebileceği ortaya konmuştur. Buna göre, Akköy yerleşimi kısmen de olsa halen kaya düşme tehlikesi altındadır.Kaya tutma hendeğinin zaman içerisinde periyodik olarak temizliği yapılmadığı takdirde hendeğin kapasitesininazalması ile birlikte tehlikenin boyutu daha da artacaktır

  • Kaya Düşmesi

  • Hendek

  • 3-Boyut

  • Performans

  • Ürgüp

  • Atabey, E., 1989. MTA Genel Müdürlüğü, 1/100.000 Ölçekli Türkiye Jeoloji Haritaları, Kayseri H19 (K33) Paftası, 18 syf

  • Barton, N., Bandis, S. C., 1990. Review of predictive capabilities of JRC-JCS model in engineering practice. Proceedings of the International Symposium on Rock Joints, Loen, Norway, 603- 610.

  • Dinçer, İ., Orhan, A., Frattini, P., Crosta, G.B., 2016. Rockfall at the heritage site of the Tatlarin Underground City (Cappadocia, Turkey). Natural Hazards, 82 (2), 1075-1098.

  • Fanos, A.M., Pradhan, B., 2019. A novel rockfall hazard assessment using laser scanning data and 3D modelling in GIS, Catena, 172, 135-150.

  • FHWA, 1989. Rock Slopes: Design, Excavation and Stabilization. Publication FHWA-TS-89-045. Turner-Fairbank Highway Research Center, McLean.

  • Gökçe, O., Özden, S., Demir, A., 2008. Türkiye’de afetlerin mekansal ve istatistiksel dağılımı afet bilgileri envanteri. Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Afet İşleri Genel Müdürlüğü Afet Etüt ve Hasar Tespit Dairesi Başkanlığı, Ankara, 112 sf.

  • Kayabaşı, A., 2018. The assessment of rockfall analysis near a railroad: a case study at the Kızılinler village of Eskişehir, Turkey. Arabian Journal of Geosciences, 11: 800.

  • Pierson, L.A., Gullixson, C.F., Chassie, R.G., 2001. Rockfall Catchment Area Design Guide. Final Report SPR-3(032) Oregon Department of Transportation, Salem

  • Ritchie, A.M., 1963. Evaluation of rockfall and its control. Highw Res Board Rec 17, 13–27.

  • RocPro3D, 2014. RocPro3D software. http://www. rocpro3d.com/rocpro3d_en.php.

  • Rocscience Inc., 2019. https://www.rocscience.com/ help/dips/ Erişim tarihi: 08.04.2019.

  • Saroglou, H., Marinos, V., Marinos, P., Tsiambaos, G., 2012. Rockfall hazard and risk assessment: an example from a high promontory at the historical site of Monemvasia, Greece. Natural Hazards Earth System Sciences, 12, 1823-1836.

  • Sarro, R., Riquelme, A., García-Davalillo, J.C., Mateos, R.M., Tomás, R., Pastor, J.L., Cano, M., Herrera, G., 2018. Rockfall simulation based on UAV photogrammetry data obtained during an emergency declaration: application at a cultural heritage sit

  • Topal, T., Akin, M. K., Ozden, A.U., 2007. Assessment of rockfall hazard around Afyon Castle. Environmental Geology, 53(1):191–200.

  • Topal, T., Akın, M.K., Akın, M., 2012. Rockfall hazard analysis for an historical Castle in Kastamonu (Turkey). Natural Hazards, Vol. 62: 255–274.

  • Tunusluoğlu, M.C., Zorlu, K., 2009. Rockfall hazard assessment in a cultural and natural heritage (Ortahisar Castle, Cappadocia, Turkey). Environmental Geology, 56(5):963–972.

  • Turner, A.K., Schuster, R.L., 2012. Rockfall Characterization and Control, Transportation Research Board, National Academy of Sciences, Washington D.C., 658 p.

  • Varnes, D. J., 1978. Slope movement types and processes, In: R. L. Schuster and R. J. Krizek, Eds., Landslides, Analysis and Control, National Academy of Sciences, pp. 11-33.

  • Volkwein, A., Schellenberg, K., Labiouse, V., Agliardi, F., Berger, F., Bourrier, F., Dorren, L. K. A., Gerber, W., Jaboyedoff, M.,2011. Rockfall characterization and structural protection-a review. Natural Hazards and Earth System Sciences, 11, 2617

  • Wyllie, D.C., 2015. Rock Fall Engineering. CRC Press, Taylor & Francis Group. 270 pp.

  • Zorlu, K., Tunusluoglu, M.C., Gorum, T., Nefeslioglu, H.A., Yalcin, A., Turer, D., Gokceoglu, C., 2011. Landform effect on rockfall and hazard mapping in Cappadocia (Turkey). Environmental Earth Sciences. 62, 8, 1685-1693.



  • Akın, M , Dinçer, İ , Orhan, A , Ok, A , Akin, M , Topal, T . (2019). Kaya Tutma Hendek Performansının 3-Boyutlu Kaya Düşme Analizleriyle Değerlendirilmesi: Akköy (Ürgüp) Örneği . Jeoloji Mühendisliği Dergisi , 43 (2) , 211-232 . DOI: 10.24232/jmd.65

  • Akın, M , Dinçer, İ , Orhan, A , Ok, A , Akin, M , Topal, T . Kaya Tutma Hendek Performansının 3-Boyutlu Kaya Düşme Analizleriyle Değerlendirilmesi: Akköy (Ürgüp) Örneği. Jeoloji Mühendisliği Dergisi 43 (2019 ): 211-232

  • Kaya Modülleri Arasında Farklılıklar: Deriner/Artvin ve Ermenek/Karaman Barajlarından Örnek Çalışmalar
    Ali Kayabaşi
    PDF Olarak Görüntüle

    ÖZ: Elastisite modülü ve deformasyon modülü kemer ve beton ağırlıklı baraj projelendirmelerin de girdi parametresiolarak kullanılır. Buna ilave olarak bu modüller kayaç ve kaya kütle sınıflamalarında da kullanılır. Deformasyonmodülü ve elastisite modülü kavramları birbirinden farklı olmalarına rağmen uygulamada sıklıkla karıştırılmaktadır.Deformasyon ve elastisite modül değerleri arazi, laboratuvar deneyleri ve jeofizik yöntemlerle belirlenebilmektedir.Bu çalışmada, Deriner/Artvin ve Ermenek/Karaman baraj yerlerinde yapılan dilatometre ve plaka yükleme deneylerive laboratuvar deneyleriyle belirlenen modül değerleri karşılaştırılmıştır. Bu çalışmada ayrıca literatürde karşılaşılanmodül karşılaştırmaları da derlenmiştir. Kaya kütle dilatometre deneyi elastisite modülü (ED), kaya kütle plaka yüklemedeneyi elastisite modülü (EH), kaya malzemesi statik elastisite modülü (ELS), kaya malzemesi dinamik elastisitemodülü (ELD), kaya kütle dilatometre deformasyon modülü (DD), kaya kütle plaka yükleme deneyi deformasyonmodülü (DH) gibi modül değerleri arasında regresyon analizleri yapılmıştır. Modül değerlerinin aralarında yapılanregresyon analizleriyle anlamlı yüksek determinasyon katsayılı görgül eşitlikler belirlenmiştir. Bununla birlikte verisayısının azlığı ve kaya kütle ortamlarının farklı özellikleri olması nedeniyle bu görgül eşitlikler diğer projelerdekullanılmamalıdır veya çapraz adımlı sınamalar yaparak kullanılmalıdır.

  • Deformasyon Modülü

  • Elastisite Modülü

  • Deriner Barajı

  • Ermenek Barajı

  • Yerinde Deney

  • Al-Shayea, NA., 2004. Effects of testing methods and conditions on the elastic properties of limestone rock. Engineering Geology, 74:139–156

  • ASTM 477, 1970. Determination of in-situ Modulus of Deformation of rock

  • ASTM D4394, 2017. Standard Test Method for Determining In Situ Modulus of Deformation of Rock Mass Using Rigid Plate Loading Method, ASTM International, West Conshohocken, www. astm.org

  • ASTM D2845, 2008. Standard Test Method for Laboratory Determination of Pulse Velocities and Ultrasonic Elastic Constants of Rock (Withdrawn 2017), ASTM International, West Conshohocken, PA, www.astm.org.

  • Bieniawski, Z.T., 1978. Determining Rock Mass deformability. International Journal of Rock Mechanics and Mining Sciences & Geomechanics Abstracts.15, pp. 237-247. Pergamon Press. Printed in Great Britain.

  • Brotons,V., Tomás, R., Ivorra, S., Grediaga, A., 2014. Relationship between static and dynamic elastic modulus of calcarenite heated at different temperatures: the San Julian’s stone. Bulletin of Engineering Geology Environment, 73 (3), doi 10.1007/s

  • Christaras, B., Auger, F., Mosse, E., 1994. Determination of the moduliof elasticity of rocks. Comparison of the ultrasonic velocity and mechanical resonance frequency methods with direct staticmethods. Material Structure, 27:222–228.

  • Ciccotti, M., Mulargia, F., 2004. Differences between static and dynamic elastic moduli of a typical seismogenic rock. Geophys Journal Int., 157:474–477.

  • Gue´guen, Y., Palciauskas, V., 1994. Introduction to the physics of rocks. Princeton University Press, New Jersey, p 294.

  • Deere, D.U., Miller, R.P., 1966. “Engineering Classification And Index Properties For Intact Rock”, Tech.Rept. No AFWL-65-116, Air Force Base, New Mexico.

  • EİE-081, 1992. Ultrasonik yöntemle karot numunelerinin boyuna ve enine elastik dalga hızlarının ölçülmesi ve dinamik elastik parametrelerinin hesaplanması. Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü Mühendislik Hizmetleri Normları, Ankara

  • EİE-122, 1992. Plaka Yükleme Deneyi Normu. Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü Mühendislik Hizmetleri Normları, Ankara

  • EİE-124, 1992. Oyo 200 Dilatometre Deneyi Normu. Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü Mühendislik Hizmetleri Normları, Ankara.

  • Galera, M.J., Alvarez, M., Bieniawski, Z.T., 2005. Evaluation of the deformation modulus of rock masses: comparison of the pressuremeter and dilatometer tests with RMR prediction. ISP5- PRESSIO International Symposium.

  • Hoek, E., Diederichs, M.S., 2006. Empirical estimation of rock mass modulus. International Journal of Rock Mechanics & Mining Sciences, 43. 203-215.

  • Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü, http://www.dsi. gov.tr/projeler, (Ziyaret Tarihi 25 Mart 2019).

  • Goodman, R.E., 1989. Introduction to rock mechanics, 2nd ed., Wiley, New York, 562 p

  • ISRM, 1978. ISRM suggested methods for determining the uniaxial compressive strength and deformability of rock materials. International Journal of Rock Mechanics and Mining Sciences and Geomechanics Abstracts, 16,135-140.

  • ISRM, 1981. ISRM Suggested Methods: Rock Characterization, Testing and Monitoring. E.T. Brown (ed.), Pergamon Press, London, 211 pp

  • ISRM, 1998. Suggested methods for seismic testing within and between boreholes. InternationalJournal of Rock Mechanics and Mining Sciences and Geomechanics Abstracts, 25: 447–472.

  • Kaya, A., Kayabaşı A., 1992. Aşağı Çoruh Havzası Deriner Barajı Elastmeter 200 Deney Sonuç raporu. EİEİ Genel Müdürlüğü. Kaya ve Zemin Mekaniği Şubesi Müdürlüğü (Basılmamış).

  • Kaya, A., Kayabaşı A., 1998. Ermenek HES Santral Yeri Dilatometre Deney Sonuç raporu. Jeoloji ve Sondaj Dairesi Başkanlığı, Kaya ve Zemin Mekaniği Şubesi Müdürlüğü, EİEİ Genel Müdürlüğü, Ankara.

  • Kujundzíc, B., Grujíc, N., 1966. Correlation between static and dynamic investigations of rock mass “in situ”. Proceedings of 1st ISRM Congress, Lisbon. 1: 565–570. LNEC.

  • Kulhawy, F. H., Goodman, R., 1980. Design of foundations on discontinuous rock. Proc. Int. Conf. Struct. Found. Rock. Ed. Balkema, 209-220

  • Martinez-Martinez, J., Benavente, D., Garci´a-delCura, M.A., 2012. Comparison of the static and dynamic elastic modulus in carbonate rocks. Bulletin of Engineering Geology and the Environment, 71: 263-268.

  • Munır, K., 2006. Development of correlation between rock classification system and modulus of deformation. PhD Thesis-Civil-02, Department of Civil Engineering University of Engineering And Technology, Lahore-PAKISTAN.

  • Narin, O., Ceylan, O., Uysal, B., 1986. Aşşağı Çoruh Havzası Deriner Baraj Yeri Hidrolik Kriko Yükleme Deneyleri Elastisite Raporu. EİEİ Genel Müdürlüğü, Yayın No:86-65. Ankara.

  • Palmstrom, A., Singh, R., 2001. The deformation modulus of rock masses - comparisons between in situ tests and indirect estimates. Tunnelling and Underground Space Technology, Vol. 16, No. 3, pp. 115 – 131.

  • Wyllie, D. C., 1992. Foundations on Rock. Principal, Golder Associates, consulting Engineers Vancouver, Canada.



  • Kayabaşı, A . (2019). Kaya Modülleri Arasında Farklılıklar: Deriner/Artvin ve Ermenek/Karaman Barajlarından Örnek Çalışmalar . Jeoloji Mühendisliği Dergisi , 43 (2) , 233-258 . DOI: 10.24232/jmd.655049

  • Kayabaşı, A . Kaya Modülleri Arasında Farklılıklar: Deriner/Artvin ve Ermenek/Karaman Barajlarından Örnek Çalışmalar. Jeoloji Mühendisliği Dergisi 43 (2019 ): 233-258

  • Bazaltik Kayaların Bileşim ve Dokusal Özelliklerinin Mekanik Davranışlarına Etkisi
    Sinem Aksoy Atiye Tuğrul Selman Er Murat Yilmaz
    PDF Olarak Görüntüle

    ÖZ: Bazaltlar ülkemizde yaygın bir şekilde bulunmakta ve çeşitli amaçlar için kullanılmaktadır. Dayanıklılığı vedayanımı yüksek olan bazaltlar mühendislik projelerinde tercih edilmektedir. Kullanım alanlarının artması içinbazaltların kimyasal, mineralojik, petrografik ve fiziko-mekanik özelliklerinin çok iyi bilinmesi gerekmektedir.Bu çalışmada farklı kimyasal, mineralojik ve petrografik özelliklere sahip bazaltik kayaların fiziko-mekanikdavranışlarına olan etkilerinin araştırılması amaçlanmıştır. Örnekler genel olarak Marmara Bölgesi ve çevresindekibazalt taş ocaklarından derlenmiştir. Daha sonra örneklerin kimyasal, mineralojik ve petrografik özellikleribelirlenmiştir. Sonraki aşamada laboratuvar çalışmaları sonucunda fiziko-mekanik özellikleri tespit edilmiştir. Eldeedilen sonuçlara göre bazaltlar hamur özellikleri, mineralojik bileşimleri ve fenokristal boyutlarına göre iki grubaayrılmıştır. Birinci grup bazaltlar olivin içeriği yüksek ve fenokristal minerallerin alanları düşük bazaltlardır. İkincigrup bazaltlar ise olivin içermeyen, volkan camı içeriği ve fenokristal minerallerin alanları yüksek olan bazaltlardır.Birinci grup bazaltlar ikinci grup bazaltlara göre daha yüksek dayanım vermektedir

  • Bazalt

  • Mineraloji

  • Dokusal Özellik

  • Fiziko-Mekanik

  • Adelinet, M., Fortin, J., Schubnel, A., Guéguen, Y., 2013. Deformation modes in an Icelandic basalt: From brittle failure to localized deformation bands. Journal of Volcanology and Geothermal Research, 255, 15–25.

  • Anovitz, L.M., Cole, D.R., 2015. Characterization and analysis of porosity and pore structures. Rev Mineral Geochemistry, 80, 61–164

  • Eberhardt, E., Stimpson, B., Stead, D., 1999. Effects of grain size on the initiation and propagation thresholds of gerilims-induced brittle fractures. Rock Mechanics Rock Engineering, 32(2), 81- 99.

  • Heap, M.J., 2009. The evolution of elastic moduli with increasing crack damage during cyclic gerilimsing of a basalt from Mt. Etna volcano. Tectonophysics, 471 (1–2), 153–160.

  • ISRM, 2007. The ISRM Suggested Methods for Rock Characterization, Testing and Monitoring, Springer, 628p

  • Korkanç, M., Solak, B., 2016. Estimation of engineering properties of selected tuffs by using grain/matrix ratio. Journal of African Earth Sciences, Volume 120, August 2016, pages 160- 172.

  • Le Bas, M.J., Le Maitre, R.W., Streckeisen, A., Zanettin, B., 1986. A chemical classification of volcanic rocks based on total alkali-silica diagram. Journal of Petrology, 27, 745-750.

  • Palchik, V., Hatzor, Y. H., 2004. The influence of porosity on tensile and compressive strength of chalks, Rock Mechanics and Rock Engineering, 37(4), 331-341.

  • Palchik, V., 2013. Is there link between the type of the volumetric strain curve and elastic constants, porosity, stress and strain characteristics. Rock Mechanics and Rock Engineering, 46(2), 315- 326.

  • Tuğrul A., Gürpınar, O., 1997. Proposed Weathering Classification for Basalts and Their Engineering Properties. Bulletin of the International Association of Engineering Geology, 55, 61-71.

  • Tuğrul A., Gürpınar, O., 1997. Proposed Weathering Classification for Basalts and Their Engineering Properties. Bulletin of the International Association of Engineering Geology, 55, 61-71.

  • Ündül, Ö., Amann, F., Aysal, N., Plötze, M., 2015. Micro - textural effects on crack initiation and crack propagation of andesitic rocks. Engineering Geology, 1-9.



  • Erişiş, S , Tuğrul, A , Er, S , Yılmaz, M . (2019). Bazaltik Kayaların Bileşim ve Dokusal Özelliklerinin Mekanik Davranışlarına Etkisi . Jeoloji Mühendisliği Dergisi , 43 (2) , 259-278 . DOI: 10.24232/jmd.655348

  • Erişiş, S , Tuğrul, A , Er, S , Yılmaz, M . Bazaltik Kayaların Bileşim ve Dokusal Özelliklerinin Mekanik Davranışlarına Etkisi. Jeoloji Mühendisliği Dergisi 43 (2019 ): 259-278

  • İscehisar (Afyonkarahisar) Termal ve Mineralli Sularının Hidrojeokimyası ve Kullanım Özellikleri
    Can Başaran Ahmet Yildiz Merve Şenel
    PDF Olarak Görüntüle

    ÖZ: Bu çalışmada Afyonkarahisar ili-İscehisar ilçesi ve çevresinde yer alan bir adet termal su, bir adet minerallisu ve 5 adet soğuk su örneğinin hidrojeokimyası ve kullanım özellikleri incelenmiştir. Paleozoyik yaşlı Afyonmetamorfiklerini oluşturan şistler bölgedeki termal ve mineralli su örneklerinin temel kayacını, İscehisar mermerlerihazne kayacını ve Neojen birimlerin geçirimsiz seviyeleri örtü kayacını oluşturmaktadır. Bölgede derinlere süzülenyeraltı suları, jeotermik gradyana bağlı olarak ısınmakta ve termal su olarak ve/veya daha uzun bir mesafe kaydedipsoğuyarak mineralli su olarak yüzeye çıkmaktadır. Neojen yaşlı seviyelerin geçimli birimleri ise soğuk örneklerininakifer kayaçlarıdır. Elde edilen analiz sonuçlarına göre; termal su örneğinin Na-Ca-HCO3, mineralli su örneğininNa-HCO3 ve soğuk su örneklerinin Ca-Mg-HCO3 ve Ca-Na-HCO3 tipli sular oldukları belirlenmiştir. Soğuksuların içerdikleri Mg ve Na iyonlarının, etkileşimde bulundukları metamorfik-volkanik kayaçlardan kaynaklandığıdüşünülmektedir. Termal ve mineralli su örneklerinin silis jeotermometrelerine göre hesaplanan hazne kayasıcaklıkları sırasıyla 69-119°C ve 46-82°C arasındadır. Kullanım özelliklerine göre değerlendirildiğinde, soğuk suörneklerinde As haricindeki tüm iyonların insani tüketim limitlerine (İTASHY, 2013) ve mineralli su örneğinde Crharicindeki tüm iyonların doğal mineralli su limitlerine (DMSY, 2004) uyduğu belirlenmiştir. 

  • İscehisar

  • Afyonkarahisar

  • Jeotermal

  • Mineralli Su

  • Hidrojeokimya

  • Arnorsson, S., Gunnlaugsson, E., Svavarsson, H., 1983. The chemistry of geothermal waters in Iceland-II. Mineral Equilibria and independent Variables Controling Water Compositions. Geochimica et Cosmochimica Acta, 47, 547- 566.

  • DMSY., 2004. Doğal Mineralli Sular Hakkında Yönetmelik (2004), Resmî Gazete Sayısı: 25657.

  • Ellis, A.J., Mahon, W.A.J., 1967. Natural hydrothermal systems and experimental hot water/rock interactions. Part II. Geochimica et Cosmochimica Acta, 31, 519-538.

  • Fournier, R.O., 1977. A review of chemical and isotopic geothermometers for geothermal systems, Proceedings of the symposium on geothermal energy, Cento Scientific Programme, 133-143.

  • Fournier, R.O., 1979. A revised equation for the Na-K geothermometer. Geothermal Resource Council Transections, 3, 221-224.

  • Fournier, R.O., 1990. The interpretation of Na-KMg relations in geothermal waters. Geothermal Resource Council Transections, 14, 1421-1425.

  • Fournier, R.O., Truesdell, A.H., 1973. An Empirical Na-K-Ca Geothermometer for Natural Waters. Geochimica et Cosmochimica Acta, 37, 1255-1275. https://doi.org/10.1016/0016-7037(73)90060-4.

  • Giggenbach, W. F., 1988. Geothermal Solute Equilibria. Derivation of Na-K-Mg-Ca Geoindicators. Geochimica et Cosmochimica Acta, 52, 2749-2765.

  • Giggenbach, W.F., Goguel, R.L., 1989. Collection and Analysis of Geothermal and Volcanic Water and Gas Discharges. Report No. CD 2401. Chemistry Division, DSIR, Petone, New Zealand.

  • Göncüoğlu, M.C., Turhan, N., Şentürk, K., Uysal, Ş., Özcan, A., Işık, A., 1996. Orta Sakarya’da Nallıhan-Sarıcakaya Arasındaki Yapısal Birliklerin Jeolojik Özellikleri, MTA Rap. No. 10094, (Yayınlanmamış).

  • Gürsoy, H., Piper, J.D.A., Tatar, O., 2003. Neotectonic deformation in the western sector of tectonic escape in Anatolia: palaeomagnetic study of the Afyon region, central Turkey. Tectonophysics, 374, 57-79.

  • Harder, H., 1970. Boron content of sediments as a tool in facies analysis. Sedimentary Geology, 4, l53- 175.

  • IAH., 1979. Map of mineral and thermal water of Europe. Scale 1:500.000, International Association of Hydrogeologists, United Kingdom.

  • İTASHY., 2013. İnsani tüketim amaçli sular hakkinda yönetmelikte değişiklik yapılmasına dair yönetmelik, Resmi Gazete, sayı: 28580.

  • Karingithi, C.W., 2009. Chemical Geothermometers for Geothermal Exploration, Short Course IV on Exploration for Geothermal Resources, 1-22.

  • Keren, R., Mezuman, V., 1987. Boron adsorption by clay minerals using a phenomenological equation, Clays and Clay Minerals, 29, 198–204

  • Ketin, İ., 1996. Anadolu’nun Tektonik Birlikleri, MTA Dergisi, 66, 20-34, Ankara.

  • Kibici, Y., Yıldız, A., Bağcı, M., 2001. Afyon kuzeyinin jeolojisi, mermer potansiyelinin araştırılması, Türkiye III. Mermer Sempozyumu, MERSEM 2001, 73-84, Afyonkarahisar.

  • Metin, S., Genç, Ş., Bulut, V., 1987. Afyon ve Yakın Dolayının Jeolojisi, MTA Yayınları, Ankara.

  • Mutlu, H., 1996. Afyon jeotermal alanındaki termal suların jeokimyasal değerlendirmesi ve jeotermometre uygulamaları, Doktora tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, 169s.

  • Nieva, D., Nieva, R., 1987. Development in Geothermal Energyi Mexico, Part 12-A Cationic Composition Geothermometer For Prospection of Geothermal Resources, Heat Recovery Systems and CHP, 7, 243-258.

  • Öcal, H., Turhan, N., Göktaş, F., 2011. Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü, 1:100000 ölçekli jeoloji haritaları, Afyon K25 paftası.

  • Palmer, M. R., Spivack, A.J., Edmond, M., 1987. Temperature and pH controls over isotopic fractionation during adsorption of boron on marine clays. Geochimica et Cosmochimica Acta, 51, 2319–2323.

  • Piper, A.M., 1944. A Graphic Procedure in the Geochemical interpretation of Water Analysis, Transactions, American Geophysical Union, 25, 914-23.

  • Schoeller, H., 1955. Geochemie Des Eaux Souterraines, Revue De L’institute Francois Du Petrole, 10, 230-44.

  • Seyfried, W. E., Janecky, D.R., Mottl, M.J., 1984. Alteration of the oceanic crust: Implications for geochemical cycles of lithium and boron. Geochimica et Cosmochimica Acta, 48, 557- 569.

  • Tolluoğlu, Ü.A., Erkan, Y., Yavaş, F., 1997. Afyon metasedimenter grubunun Mesozoyik öncesi metamorfik evrimi. Türkiye Jeoloji Bülteni, 40- 2, 1-17.

  • Truesdell, A. H., 1976. Summary of Section III Geochemical Techniques in Exploration. In Proceedings, Second United Nations Symposium on the Development and Use of Geothermal Resources, San Francisco, CA, U. S. Government Printing Office, 1, 13-39, W



  • Başaran, C , Yıldız, A , Cigerci, M . (2019). İscehisar (Afyonkarahisar) Termal ve Mineralli Sularının Hidrojeokimyası ve Kullanım Özellikleri . Jeoloji Mühendisliği Dergisi , 43 (2) , 279-291 . DOI: 10.24232/jmd.655363

  • Başaran, C , Yıldız, A , Cigerci, M . İscehisar (Afyonkarahisar) Termal ve Mineralli Sularının Hidrojeokimyası ve Kullanım Özellikleri. Jeoloji Mühendisliği Dergisi 43 (2019 ): 279-291

  • SAYI TAM DOSYASI
    PDF Olarak Görüntüle