Jeoloji Münendisliği Dergisi
Jeoloji Mühendisliği Dergisi

Jeoloji Mühendisliği Dergisi

2013 ARALIK Cilt 37 Sayı 2
KAPAK
PDF Olarak Görüntüle
KÜNYE
PDF Olarak Görüntüle
İÇİNDEKİLER
PDF Olarak Görüntüle
Zayıf Kaya Kütlelerinde Açılan Tünellerde Ampirik ve Nümerik Yöntemlerle Duraylılık Analizi
Ayberk Kaya Fikri Bulut
PDF Olarak Görüntüle

ÖZ: Zayıf kaya kütlelerinde açılacak tünellerin tasarımı, mühendislik jeolojisi açısından bazı zorluklarsunmaktadır. Tasarım aşamasında yapılacak küçük bir hata, kazı aşamasında maliyeti yüksek ve zamanalıcı sorunlara yol açabilmektedir. Bu tür ciddi sorunlarla karşılaşmamak için zayıf kaya kütlelerindeaçılacak tünellerin, tasarım aşamasında, en uygun ve ekonomik kazı yöntemine göre projelendirilmesigerekmektedir. Bu çalışmada, Cankurtaran (Hopa-Artvin) tünelinin güzergahında yüzeylenen Paleosenyaşlı Şenkaya Sırtı formasyonu’na ait ince tabakalı marnların duraylılığı, ampirik ve nümerik yöntemlerkullanılarak incelenmiştir. İlk önce, ISRM (1981) tanımlama kriterleri esas alınarak marnların içerdiğisüreksizlerin özellikleri ve kaya malzemesinin jeomekanik özellikleri belirlenmiştir. İkinci aşamada,marnlar RMR, Q ve GSI sistemleri ile sınıflandırılmış ve kütle özellikleri tespit edilmiştir. Son aşamada isemarnlarda açılması planlanan tünelin duraylılığı, Singh vd. (1992), Goel vd. (1995), Bhasin ve Grimstad(1996) kriterleri ve Sonlu Eleman Yöntemi (FEM) yardımıyla araştırılmıştır. Yapılan analizler sonucundagüvenlik sayısı değerinin 0.08 ile 1.43 arasında değiştiği ve tünelde duraysızlık sorunuyla karşılaşmariskinin olabileceği sonucuna varılmıştır.

  • Ampirik ve nümerik yöntemler

  • Sonlu Eleman Yöntemi

  • Tünel duraylılığı

  • Zayıf kaya kütlesi

  • ASTM (American Society for Testing and Materials), 2005. Laboratory determination of pulse velocities and ultrasonic elastic constants of rock, ASTM Publications, 7 p.

  • Aydan, Ö., Akagi, T., Kawamoto, T., 1993. Squeezing potential of rocks around tunnels; theory and prediction. Rock Mechanics and Rock Engineering, 26 (2), 137-163

  • Barla, G., 1995. Squeezing rocks in tunnels. ISRM News Journal, 2 (3-4), 44-49.

  • Barton, N., Lien, R., Lunde, J., 1974. Engineering classification of rock masses for the design of tunnel support. Rock Mechanics, 6, 189-239.

  • Bhasin, R., Grimstad, E., 1996. The use of stressstrength relationship in the assessment of tunnel stability. Tunnelling and Underground Space Technology, 11 (1), 93-98

  • Bieniawski, Z.T., 1989. Engineering Rock Mass Classifications. Wiley, New York, 251 p.

  • Cai, M., Kaiser, P., K., Tasaka, Y., Minami, M., 2007. Determination of residual strength parameters of jointed rock masses using the GSI system. International Journal of Rock Mechanics and Mining Science, 4 (2), 247-265.

  • Carranza-Torres, C., Fairhurst, C., 1999. The elastoplastic response of underground excavations in rock masses that satisfy the Hoek-Brown failure criterion. International Journal of Rock Mechanics and Mining Sciences, 36 (6), 777- 809.

  • Carranza-Torres, C., Fairhurst, C., 2000. Application of the convergence-confinement method of tunnel design to rock masses that satisfy the Hoek-Brown failure criterion. Tunnelling and Underground Space Technology, 15 (2), 187- 213.

  • Çapkınoğlu, Ş., 1981. Borçka-Çavuşlu (Hopa) arasının jeolojisi. K.T.Ü., Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon, Yüksek Lisans Tezi, 36 s (yayımlanmamış).

  • Fenner, R. 1938. Untersuchungen zur erkenntnis des gebirgsdrucks. Glückauf, 74 (32), 681-695.

  • Goel, R.K., Jethwa, J.L., Paithankar, A.G., 1995. Indian experiences with Q and RMR systems. Tunnelling and Underground Space Technology, 10 (1), 97-109.

  • Güven, İ.H., 1993. Doğu Pontidler’in jeolojisi ve 1/250.000 ölçekli komplikasyonu. MTA, Ankara (yayımlanmamış).

  • Hoek, E., Diederichs, M.S., 2006. Empirical estimation of rock mass modulus. International Journal of Rock Mechanics and Mining Science, 43, 203-215.

  • Hoek, E., Kaiser, P.K., Bawden, W.F., 1995. Support of underground excavations in hard rock. Balkema, Rotterdam, 215 p.

  • Hoek, E., Carranza-Torres, C., Corkum, B., 2002. Hoek-Brown failure criterion 2002 edition. Proceedings of the NARMS-TAC 2002, Mining Innovation and Technology, Toronto, Canada, 267-273.

  • ISRM (International Society for Rock Mechanics), 1977. ISRM suggested methods: rock characterization, testing and monitoring. Pergamon Press, London, 211 p.

  • ISRM (International Society for Rock Mechanics), 1981. ISRM suggested methods: the quantitative description of discontinuities in rock masses. Pergammon Press, Oxford.

  • ISRM (International Society for Rock Mechanics), 1985. Suggested method for determining point load strength. International Journal of Rock Mechanics and Mining Sciences and Geomechanics, Abstracts, 2 (22) 53-60.

  • Kaya, A., 2012. Cankurtaran (Hopa-Artvin) tünel güzergahının ve çevresinin jeoteknik açıdan incelenmesi. K.T.Ü., Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon, Doktora Tezi, 185 s (yayımlanmamış).

  • Marinos, P., Hoek, E., 2000. GSI: A geologically friendly tool for rock mass strength estimation, International Proceedings of the GeoEng2000 at the international conference on geotechnical and geological engineering, Melbourne, Technomic Publishers,

  • Palmström, A., 1982. The volumetric joint count-a useful and simple measure of the degree of jointing,. 4th International Congress of the IAEG, November, New Delhi, Proceedings book, 221-228.

  • Palmström, A., 1985. Application of the volumetric joint count as a measure of rock mass jointing. International Symposium on Fundamentals of Rock Joints, September, Sweden, Proceedings book: 103-110.

  • Palmström, A., 1996. RMi-A system for rock mass strength for use in rock engineering. Journal of Rock Mechanics and Tunnelling, 2, L, 69-108.

  • Priest, S.D., Hudson, J.A., 1976. Discontinuity spacing in rock. International Journal of Rock Mechanics and Mining Sciences and Geomechanics, Abstracts, 13, 135-148.

  • Rocscience, 2002. Roclab v1.0 rock mass strength analysis using the generalized Hoek-Brown failure criterion. Rocscience Inc., Toronto, Ontario, Canada.

  • Rocscience, 2008. Phase2 v7.0 finite element analysis for excavations and slopes. Rocscience Inc., Toronto, Ontario, Canada.

  • Sheorey, P.R., Murali, M.G., Sinha, A., 2001. Influence of elastic constants on the horizontal in situ stress. International Journal of Rock Mechanics and Mining Science, 38 (1), 1211-1216.

  • Singh, B., Jethwa, J.L., Dube, A.K., Singh, B., 1992. Correlation between observed support pressure and rock mass quality. Tunnelling and Underground Space Technology, 7 (1), 59-74.

  • Sönmez, H., Ulusay, R., 2002. A discussion on the Hoek-Brown failure criterion and suggested modification to the criterion verified by slope stability case studies. Yerbilimleri Dergisi, 26, 77-9.

  • Sönmez, H., Gökçeoğlu, C., Nefeslioğlu, H.A., Kayabaşı, A., 2006. Estimation of rock modulus: For intact rocks with an artificial neural network and for rock masses with a new empirical equation. International Journal of Rock Mechanics and Mining Sci



  • Kaya, A , Bulut, F . (2013). Zayıf Kaya Kütlelerinde Açılan Tünellerde Ampirik ve Nümerik Yöntemlerle Duraylılık Analizi . Jeoloji Mühendisliği Dergisi , 37 (2) , 103-118 . Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/jmd/issue/28183/295967

  • Kaya, A , Bulut, F . Zayıf Kaya Kütlelerinde Açılan Tünellerde Ampirik ve Nümerik Yöntemlerle Duraylılık Analizi. Jeoloji Mühendisliği Dergisi 37 (2013 ): 103-118

  • Karaburun Yarımadası Kireçtaşı Ocaklarında Üreti̇lecek Blokların Hacimlerinin Ölçülen Süreksizlik Aralığı Verileriyle Tahmini
    Hakan Elçi Necdet Türk
    PDF Olarak Görüntüle

    ÖZ: Blok taş işletmeciliğinde bir kaya kütlesinden alınabilecek ortalama blok hacminin tahminedilebilmesi ekonomik açıdan önemlidir. Bu çalışmanın ilk aşamasında Karaburun Yarımadası Mesozoyikkireçtaşlarında açılmış blok taş ocaklarında kayıt olunan süreksizlik ölçülerinin, literatürde önerileneşitlikler kullanılarak yapılan analizlerden, bu taş ocaklarından alınabilecek ortalama blok hacimlerihesaplanmıştır. Yazarlar tarafından önerilen blok kalite katsayısı (BQD) yöntemiyle hesaplanan blok hacimdeğerlerinin literatürde önerilen yöntemlerden kayaçların hacimsel eklem sayısını (Jv) kullanarak (Vi = 36/Jv3) hesaplanan blok hacim değerlerine yakın sonuçlar verdiği belirlenmiştir. İkinci aşamada, KaraburunYarımadası’nda işletilmekte olan blok taş ocaklarından çıkarılan 2378 bloğa ait ortalama blok hacmi (Vb),hacimsel eklem sayısı (Jvb) ve blok şekil faktörü (βb) katsayıları elde edilmiş ve bu katsayıların ortalamadeğerleri, arazide ölçülen süreksizlik aralığı verilerinden hesaplanan yerinde ortalama blok hacmi (Vi) vehacimsel eklem sayısı (Jvi), ile karşılaştırılmıştır. Arazide ölçülen süreksizlik aralığı verilerinden, herhangibir taş ocağından üretilebilecek blokların ortalama hacimlerinin tahmin edilmesine olanak sağlayacakilişkiler belirlenmiş ve genel kullanım için grafik olarak verilmiştir.

  • Blok Hacmi

  • Blok Kalite Katsayısı

  • Karaburun

  • Mesozoyik kireçtaşı

  • Süreksizlik aralığı

  • Attewel, P. B., Farmer, I. W., 1976. Principles of Engineering Geology. Chapman & Hall, London.

  • Ayday, C., 1989. Statistical analysis of discontinuity parameters of Gölbaşı (Ankara) andesites, Süpren (Eskişehir) marble and Porsuk Dam (Eskişehir) peridotite. Middle East Technical University PhD Thesis, Geological Engineering Department, Ankara,

  • Bardsley, W. E., 1990. Note on a Weibull property for joint spacing analyses. International Journal of Rock Mechanics and Mining Sciences and Geomechanics Abstract, 27 (2), 133-134.

  • Barton C. A., Zobak, M. D., 1990. Self-similar distribution of macroscopic featres at dept in crystalline rock in the Cajon Pass scientific drill hole. Journal of Geophysical Research, 97, 5181-5200.

  • Canon 2006. Canon Utilities PhotoStitch Version 3.1

  • Brinkman, R., Flogel, E., Jacobshagen, V., Kenchner, H., Rendel, B., Trıck, P., 1972. Triyas, Jura and Underkreide der Halbinson Karaburun (West Anatolia). Geologica et Paleontologica, 6, 139- 150, 4 Abb, Marburg.

  • Doyuran, V., Ayday, C., Karahanoğlu, N., 1993. Statistical Analyses of Discontinuity Parameters of Gölbasi (Ank.) Andesites, Süpren (Eskisehir) Marble, and Porsuk Dam (Eskisehir) Peridotite in Turkey. Bulletin of the İnternational Assocication of Eng

  • Elçi., H., 2011. Karaburun yöresi doğal yapı taşlarının mühendislik jeolojisi. Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Jeoloji Mühendisliği Bölümü, 518 (yayımlanmamış).

  • Elçi, H., Türk, N., 2013. Blok taş işletmeciliği için blok kalite katsayısı. 66. Türkiye Jeoloji Kurultayı, Ankara, s. 334.

  • Einstein H. H., Veneziona, D., Baecher, B. G., Reilly, J. K., 1983. The Effect of discontinuity persistance on rock slope stability. International Journal of Rock Mechanics Mining. Science and Geomechanics. Abstracts, (20), 227-236

  • Erdoğan, B., 1990. İzmir – Ankara Zonu ile Karaburun Kuşağının Tektonik İlişkisi. MTA Dergisi. 110, 1-15.

  • Erdoğan, B., Altıner, D., Güngör, T. Özer, S., 1990. Karaburun Yarımadası’nın stratigrafisi. MTA Dergisi 111, 1-22

  • Garcia, E.O., 1996. Investigacion de yacimientos In: Sousa, L. M. O., 2010 (ed.). Evaluation of joints in granitic outcrops for dimension Stone exploitation. Quarterly Journal Engineering Geology and Hydrogeology (43), 85–94.

  • Gökçeoğlu, C., 1997. Killi, yoğun süreksizlik içeren ve zayıf kaya kütlelerinin Mühendislik sınıflamalarında karşılaşılan güçlüklerin giderilmesine yönelik yaklaşımlar. Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Jeoloji Mühendisli

  • Güngör, T., 1989. Karaburun Yarımadası Balıklıova – Barboros arasındaki bölgenin jeolojisi ve yapısal evrimi. Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Jeoloji Mühendisliği Bölümü, 47 s, (yayımlanmamış)

  • Hudson, J.A., 1993. Comprehensive Rock Engineering. Pergamon Press, Oxford

  • Hudson, J.A,, Priest, S.D., 1979. Discontinuities and rock mass geometry International Journal of Rock Mechanics Mining. Science and Geomechanics. Abstracts, 16, 339-362.

  • I.S.R.M. 2007. The Complete ISRM Suggested Methods for Rock Characterization, Testing and Monitoring, 1974-2006, Ulusay, R., & Hudson J.A. ISRM Turkish National Group Ankara, Turkey.

  • İşintek, İ., 2002. Foraminiferal and Algal Biostratigraphy and Petrology of the Triassic to Early Cretaceous Carbonate Assembleges in the Karaburun Peninsula, (Western Turkey). Ph.D. Thesis, Natural and Applied Science of Dokuz Eylul University, 446

  • Kaya A., Alemdağ S., Yılmaz A., Çapik M., 2011. Doğal Taş Ocaklarında Blok Hacminin Belirlenmesi için RQD ve Jv’nin Kullanılabilirliği. Jeoloji Mühendisliği Dergisi 35 (1), 79-92.

  • Latham, J.P., Meulen, J.M., Dupray, S., 2006. Prediction of in-situ block size distributions with reference toarmourstone for breakwaters. Engineering Geology (86), 18–36

  • Lu, P., Latham, J.P., 1999. Developments in the assessment of in-situ block size distributions of rock masses. Rock Mechanics Rock Engineering 30 (1), 29-49.

  • Munoz de la Nava, P., Escudero, J.A.R., Suarez, I.R., Romero, E.G., Rosa, A.C., Moles, F.C., Martinez, M.P.G., 1989. Metodología de investigación de rocas ornamentales: granitos. Boletín Geológicoy Minero. In: Sousa L. M O. 2010 (eds). Evaluation of

  • Okay, AI., Siyako, M., 1993. İzmir-Balıkesir arasında İzmir-Ankara Neo-Tetis Kenedinin yeni konumu. Türkiye ve Çevresinin Tektoniği- Petrol Potansiyeli (ed. S. Turgut) Ozan Sungurlu Sempozyumu Bildirileri, Ankara, 333-355.

  • Okay A.I., Tüysüz, O., 1999. Tethyan Sutures of northern Turkey. In: Durand B., Jolivet L., Horvath, F. & Seranne M. (eds). Mediterranean Basins: Tertiary Extension within the Alpine Orogen. Geological Society of London, Special Publication 156, 475–

  • Okay, A.I., Satır, M., Sıyako, M., Monıé, P., Metzger, R., Akyüz, S., 1996. Paleo- and Neo-Tethyan events in northwestern Turkey: Geologic and geochronologic constrains. In: Yin A, Harrison TM, (eds). The Tectonic Evolution of Asia. Cambridge Univers

  • Palmström, A., 1982. The volumetric joint count-a useful and simple measure of the degree of jointing. Proceedings of the 4th International Congress of IAEG, New Delhi, 221-228.

  • Palmström, A., 1995. Rmi - A System for Characterization of Rock Masses for Rock Engineering Purposes. Ph.D. Thesis, Univeristy of Oslo, Norway pp. 408.

  • Palmström, A., 2005. Measurements of and correlations between block size and rock quality designation (RQD). Tunnelling and Underground Space Technology. 20 (4), 362–377.

  • Priest, S.D. 1993. Discontinuity Analysis for Rock Engineering. London Chapman & Hall Inc.

  • Priest, S.D., Hudson, J.A., 1976. Discontinuity spacing in rock. International Journal of Rock Mechanics Mining Science and Geomechanics. Abstracts, 13, 135-138.

  • Priest, S.D., Hudson, J.A. 1979. Discontinuites and rock mass geometry. International Journal of Rock Mechanics Mining Science and Geomechanics. Abstracts, 16 (6), 339-362.

  • Roulea, A., Gale J, E. 1985. Statistical characterization of the fracture system in the Stripa granite, Sweden. International Journal of Rock Mechanics Mining Science and Geomechanics. Abstracts, 22 (6), 353-367.

  • Sousa, L.M.O., 2007. Granite fracture index to check suitability of granite outcrops for quarrying. Engineering Geology 92 (3-4), 146–159.

  • TS EN 1467, 2005. Doğal taşlar - Ham bloklar – Özellikler. Türk Standartları Enstitüsü, Ankara

  • Ulusay, R., 1991. Geotecnical evaluations and deterministic design considerations for pitwall slopes at Eskihisar (Yatağan-Muğla) strip coal mine. Middle East Technical Üniversity PHD Thesis, Geological Engineering Department, Ankara Turkey 340 p. (y

  • Ulusay, R., Sönmez, H. 2007. Kaya Kütlelerinin Mühendislik Özellikleri. (2. Baskı) . Ankara: TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odası Yayınları.

  • Wang, H., 1992. Prediction of In-situ and blastpile block size distributions of rock masses, with special reference to costal requirements. Queen Mary and Westfield College Thesis of Phd, London University.

  • Wittke, W., 1990. Rock Mechanics, Springer-Verlag, Berlin Heidelberg-quarrying. Quarterly Journal of Engineering Geology, 24, 91-99.

  • Yakut, E., 2001. İzmir ili çevresindeki kireçtaşlarının mühendislik özellikleri ve kullanım alanlarının araştırılması. Dokuz Eylül Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek lisans tezi. 196 s. (yayımlanmamış).

  • Yavuz, A. B., Turk, N., Koca, M. Y., 2005. Geological parameters affecting the marble production in the quarries along the southern flank of the Menderes Massif, in SW Turkey. Engineering Geology, 80, 214-241



  • Elçi, H , Türk, N . (2013). Karaburun Yarımadası Kireçtaşı Ocaklarında Üreti̇lecek Blokların Hacimlerinin Ölçülen Süreksizlik Aralığı Verileriyle Tahmini . Jeoloji Mühendisliği Dergisi , 37 (2) , 83-102 . Retrieved from https://dergipark.org.tr/

  • Elçi, H , Türk, N . Karaburun Yarımadası Kireçtaşı Ocaklarında Üreti̇lecek Blokların Hacimlerinin Ölçülen Süreksizlik Aralığı Verileriyle Tahmini. Jeoloji Mühendisliği Dergisi 37 (2013 ): 83-102

  • Kazanlı - Mersin Bölgesinde Cu, Mn, Zn, Cd ve Pb için Biyojeokimyasal Anomalilerin İncelenmesi ve Çevresel Ortamın Yorumlanması
    Erkan Demir Zeynep Özdemir
    PDF Olarak Görüntüle

    ÖZ: Kazanlı- Mersin bölgesinde yıllardır yoğun bir şekilde seracılık ve narenciye üretimi yapılmaktadır.Tarım amaçlı kullanılan bu arazilerde birden fazla kirletici unsur bulunmaktadır. Başta krom işletmesiolmak üzere petrol dolum tesisleri ve fabrikaların yarattığı atıklar nedeniyle son 25 yıldır Kazanlı-Mersinbölgesi Cu, Mn, Zn, Cd ve Pb gibi toksik düzeyde elementleri içeren atıklara maruz kalmıştır. Bölgedekikirlilik; toprak, bitki, yeraltısuyu, yüzey suyu, deniz suyu ve hava kirliliği olarak gözlenebilmektedir.Bu çalışmada Kazanlı-Mersin bölgesinde biyojeokimyasal anomalilerin incelenmesi ve çevresel ortamınyorumlanması amaçlanmıştır. Bölgede yetişen 19 bitki türü (16 doğal, 3 plantasyon bitki türü) ilebitkilerin yetiştikleri topraklardan ve çalışma alanında mevcut sulardan (kuyu, deniz, dere) sistematikolarak örnekler toplanmıştır. Alınan örneklerde Cu, Mn, Zn, Cd ve Pb düzeyleri Atomik AbsorbsiyonSpektrofotometresi (AAS) ile analiz edilmiştir. Toprak ve bitki örneklerinde yapılan kimyasal analizlerde5 element için toprak-bitki arasındaki dağılımlar istatistiksel olarak incelenerek 3 element için bitkitoprak arasında doğrusal ilişki saptanmıştır. Cu için Melilotus sp. (yaprak ve dal), Alhagi camelorum(yaprak) ve Xanthium strumarium (yaprak ve dal) bitki türlerinin; Mn için Vicetoxicum parviflorum(yaprak), Melilotus sp. (yaprak) , Alhagi camelorum (yaprak ve dal), Salsola kali (yaprak), Arundodonax (yaprak), Xanthium strumarium (yaprak ve dal) ve Eucalyptus grandis (yaprak) bitki türlerinin;Zn için ise Melilotus sp. (yaprak), Pancratium maritimum (dal) ve Arundo donax (yaprak ve dal) bitkitürlerinin belirtgen (indikatör) bitki olabileceği saptanmıştır. İncelenen bitki türleri ile topraklar arasındaPb ve Cd element düzeyleri açısından doğrusal bir ilişki saptanamamıştır. Bitkilerde ve toprakta elementiçerikleri bakımından Mn ve Zn için derişim düzeylerinin normal düzeylerden fazla olduğu ve bölgeninbu elementlerce de kirlenmiş olabileceği söylenebilir.

  • Belirtgen bitki

  • Biyojeokimyasal anomali

  • Cu-Mn-Zn-Cd-Pb

  • Çevresel ortam

  • Kazanlı-Mersin

  • Akçay, M., Lermi, A., Van, A., 1998. Biogeochemical exploration for massive sulphide deposits in areas of dense vegetation: an orientation survey arround the Kanköy deposit. Journal of Geochemical Exploration, 63, 173-187.

  • Akıncı, T.Ö., 2003. Maden jeolojisi ve arama yöntemleri. Süleyman Demirel Üniversitesi Mühendislik – Mimarlık Fak. Yayınları, Yayın No.33, Isparta, 146s.

  • Aktaş, M., 2004. Bitkilerde beslenme bozuklukları ve tanınmaları. Tarım Sanayi Bildiri Kitabı, s:1118- 1186, Tokat.

  • Alaimo, M.G., Dongarra, G., Melati, M.R., Monna, F., Varrica, D., 2000. Recognition of environmental uing pine needle a bioindicators, The urban area of Palermo (Italy). Environmental Geology, 39:914-924.

  • Alloway, B. J., 1995. Heavy Metals in Soil. Blackie Academic and Professional, Second Edition, 368 s.

  • Anjos, C., Magalhaes, M.C.F., Abreu, M.M., 2012. Metal (Al, Mn, Pb and Zn) soils extractable reagents for available fraction assesment: Comparison using plants, and dry and moist soils from the Braçal abandoned lead mine area. Portugal, Journal of Ge

  • Batista, M.J., Abreu, M.M., Pinto, M.S., 2007. Biogeochemistry in Neves corvo mining region, Iberian pyrite belt, Portugal. Journal of Geochemical Exploration, 92 (2-3), 159-176.

  • Benton, J., Jones, R., 1984. Devlopments in the measurument of trace metal in foods. Analytical Food Contrum, 157-206

  • Bouat, A., 1971. Zeytin Fizyolojisi ve Yaprak Analizleri. Zeytincilik Ens. Md., Bornova-İzmir, 37-60.

  • Brooks, R.R., Baker, A.J.M., Malaisse, F., 1992. Copper flowers national geographic. Research and exploration, 8(3), 338-351.

  • Brooks, R.R., Dunn, C.E., Hall, G.E.M., 1995. Biological system in mineral exploration and processing. Elles Horwood Limited, 538 s.

  • Chapman, H.D., 1966. Diagnostic Criteria For Plants and Soils. Univ. of California, Dıv. of agricult. Science, 663-665,

  • Chettrı, M.K., Sawidis, T., Karataglıs, S., 1997. Lichens as a Too for Biogeochemical Prospecting. Ecotoxicology and Environmental Safety, 38, 322-335.

  • Çepel, D., Dündar, M., 1978. Bitki beslenmesi ile ilgili Araştırmalarda elverişli yaprak örneği alma zamanının belirlenmesi. İ.Ü. Orman Fakültesi Dergisi, Seri: B, 28(2), 56-66.

  • Demir E., Özdemir, Z., 2008. Kazanlı (Mersin) Bölgesinde Cr, Fe, Ni ve Co ın çevresel etkisi ve bir Biyojeokimyasal Çalışma. Mersin Sempozyumu Kitapcığı,146-159, Mersi

  • Demirezen, D., Aksoy, A., 2004. Accumulation Of Heavy Metals İn Typha Angustifolia (L.) and Potamogeton Pectinatus (L.) Living İn Sultan Marsh (Kayseri, Turkey). Chemosphere, 56, 685-696.

  • Demirezen, D., Aksoy, A., 2006. Common hydrophyte a bioindicators of iron and manganee pollition. Ecological Indicators, 6, 388-393.

  • Dunn, C., 2007. Biogeochemistry in mineral exploration. Consulting Geochemist, 480 s.

  • Gedik, T., 2005. Madenköy (Niğde/Ulukışla) ve dolaylarının biyojeokimyasal Anomalilerinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana, 113s

  • Ghaderian, S.M., Baker, A.J.M., 2007. Geobotanical and biogeochemical reconnaissance of the ultramafics of Central Iran, Journal of Geochemical Exploration, 92(1), 34-42

  • Hakerlerler, H., Höfner, W., 1984. Schwermetallbelastung von Olivenanlagen Durch Immıssıonen Einer Düngermittelfabric. Zf.F.Pflanzenernah. u. Bodenk, 147(4), 526-529

  • Kacar, B., Kankat, A., 2009. Bitki Besleme, Nobel Yayını Yayın No:849/30

  • Kacar, B., İnal, A., 2009. Bitki Analizleri, Nobel Yayını Yayın No:1241/63,892s

  • Kloke, A., 1980. Orientierungsdaten für Tolerierbare Gesamtgehalte einiger Elemente in Kulturboden Mitt. Vdlufa, H., 1(3), 9-11.

  • Köksoy, M., 1991. Uygulamalı Jeokimya. Hacettepe Yayınları,Yayın No.64, Ankara, 368 s.

  • Laatsch, W., Zech, W., 1967. Die Bedeutung der Beschattumg für Unzurerchend Ernahrte Nadelbaume Anales de Adafologia. Agrobiologia, 26, 691-702.

  • Manta, D.S., Angelone, M., Bellance, A., Neri, R., Sprovieri, M., 2002. Heavy metals in urban soil: a case study from the city of Palermo (Sicily), Italy. The Science of the Total Environment, 300, 229-243.

  • Mills, A., Jones, J.B., 1996. Plant Analysis Handbook II. Micro macro Pub. Athens, Geogia.

  • Nagaraju, A., Karimulla, S., 2002. Accumulation of elements in plants and soil in and around Nellore Mica Belt, Andhra Pradesh, India biogeochemical study. Environmental Geology, 41, 852-860

  • Njofang, C., Matschullant, J., Amougou, A., Tchouankoue, J.P., Heilmeier, H., 2008. Soil and plant composition in the Noun river catchment basin, Western Cameron: a contribution to the development of a biochemical baseline. Environmental Geology, 56(

  • Normandin, L., Kennedy, G., Zayed, J., 1999. Potential Of Dandelion Taraxacum Officinale As A Bioindicator Of Manganese Arising From The Use Of Methylcyclopentadienyl Manganese Tricarbonyl İn Unleaded Gasoline. The Science of the Total Environment, 2

  • Özbek, H., Kaya, Z., Gök, M., Kaptan, H., 1993. Toprak Bilimi. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, Adana, 816s.

  • Özdemir, Z., Sağıroğlu, A.,1999. Biogeochemical Manganese Anomalies Along the Maden Çayı Valley, Maden-Elazığ. Geochemistry İnternational, 37(7), 673-677.

  • Özdemir, Z., Sağıroğlu, A., 2000a. Biogeochemical Zinc Anomalies along the Maden Çayı Valley, Maden-Elazığ, Turkey. Zeitschrift für Angewandte Geologie, 46, 218-222.

  • Özdemir, Z., Sağıroğlu, A., 2000b. Salix acmophylla Boiss, Tamarix smyrnensis Bunge and Phragmites australis (cav) Trin. ex. Stuedel as biogeochemical indicators for copper deposits in Elazığ-Turkey, Journal of Asian Earth Sciences, 18, 595-601

  • Özdemir, Z., 2003. Biogeochemical studies at the Musalı and Silifke-Anamur area in Mersin, Turkey. Geochemistry International, 41(11), 1137-1142.

  • Özdemir, Z., 2005. Pinus brutia as a biogeochemical medium to detect iron and inc in soil analysis, chromite deposits of the area Mersin, Turkey. Chemie Der Erde-Geochemitry, 65, 79-88.

  • Özmen, Ö., Koç, Ş., 2006. Kaman (Kırşehir, Türkiye) Florit Cevherleşme Alanlarında Thymus Siphyleus Boiss Subsp. Rosulans (Borbas) ve Bromus Sterilis L. Poaceace (Gramineae) Türlerinde Florür ve İz Element Birikimi. Gazi Üniv. Müh. Mim. Fak. Dergisi,

  • Pendias, K.A., Pendias, H., 1984. Trace Elements in Soil and Plants. CRC Pres. Boca Raton.

  • Rademacher, P., 2001. Atmosferic Heavy Metals and Forest Ecosystems. ICP Forest-Programme Coodinating Centre, UNIECE and EC, Geneva and Brussels Prited in Germany.

  • Ragnarsdottir, K.V., Hawkins, D.P., 2006. Bioavilable copper and manganese in soils from Iceland and their relationship with scrapie occurrence in sheep, Journal of Geochemical Exploration, 88, 228-234

  • Rose, A.W., Hawkes, H.E., Webb, J.S., 1979. Geochemistry in mineral Exploration (2nd ed.). Academic Press, New York, 657 s

  • Robinon, B.H., Brooks, R.R., Hoe, A.W., Kirkman, J.H., Gregg, P.E.H., 1997. The potential of the highbiomass nickel hyperaccumulator Berkheya coddii for phytoremetiation on phytomining. Journal of Geochemical Exploration, 60, 115-126.

  • Schroll, E. (Ed)., 1975. Anallytische Geochemie Enke Verl. Bd. I. Stuttgart, 292s.

  • Şenol, M., Duman, T.Y., 1998. Adana-Mersin Dolayının Jeoloji Etüd Raporu. MTA, Adana, (yayınlanmamış).

  • Tuna, L., Yağmur, B., Hakerlerler,H., Kılınç, R., Yokaş, İ., Bürün, B., 2005. Muğla Bölgesindeki Termik Santrallerden Kaynaklanan Kirlilik Üzerine Araştırma Raporu. Muğla Ü., Bilimsel Araştırma Projeleri, s:1-79, Muğla

  • Turan, H., Özdemir, Z., Zorlu, S., 2006. Çiftehan (Ulukışla-Niğde) bölgesinin Cu, Zn, Fe, Mn ve Ni için biyojeokimyasal anomalilerin araştırılması. İstanbul Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Yerbilimleri Dergisi, 19(2), 131-140.

  • TS266, Sular-İnsani Tüketim Amaçlı Sular, 2005. Türk Standartları Enstitüsü Başkanlığı, Ankara.

  • Yurdakul, İ., 1997. Ağır Metallerin Topraktan Ekstraksiyon Yöntemlerinin Karşılaştırılması ve Buğday Yetiştirilerek Kalibrasyonu. Toprak ve Su Kaynakları Araştırma Yıllığı, Yayın No.106, s:330-346.

  • Wang, Y., 2006. Trace element geochemical characteristics of plant and their influence on the remoteening pectral propertie in the North Jiangsu oil field. Chinee Science Bulletin, 45, 27-34.



  • Demir, E , Özdemir, Z . (2013). Kazanlı - Mersin Bölgesinde Cu, Mn, Zn, Cd ve Pb için Biyojeokimyasal Anomalilerin İncelenmesi ve Çevresel Ortamın Yorumlanması . Jeoloji Mühendisliği Dergisi , 37 (2) , 119-140 . Retrieved from https://dergipark.org.t

  • Demir, E , Özdemir, Z . Kazanlı - Mersin Bölgesinde Cu, Mn, Zn, Cd ve Pb için Biyojeokimyasal Anomalilerin İncelenmesi ve Çevresel Ortamın Yorumlanması. Jeoloji Mühendisliği Dergisi 37 (2013 ): 119-140

  • Örneklemeden Rapor Etmeye Adım Adım Maden Kaynak Tahmini
    Yusuf Ziya Özkan Mehmet Ali Akbaba
    PDF Olarak Görüntüle

    ÖZ: Madencilik faaliyetlerinin planlanmasının ve takvime bağlanmasının önemi anlaşıldıkça, çıkarılacakmadenin tenör ve miktarını tahmin etmek için örnekleme verilerinin kullanımında bir artış olmuştur. Bunaparalel olarak güvenilir kaynak ve rezerv tahmininin önemi de artmıştır. JORC Yönetmeliği (AvustralyaRapor Etme Yönetmeliği) ile başlayan modern madencilik döneminde, maden kaynak ve rezervlerinintahmini ve halka açık rapor edilmesi yönünde artan bir eğilim görülmektedir. Bu yönetmelikler, madenkaynak/rezervleri tahmin yöntemlerini ya da sınıflama tekniklerini düzenlemeye kalkmaz, daha ziyadejeolojik güvenilirlik ve göz önüne alınması gereken teknik/ekonomik faktörlere göre tenör ve tonajtahminlerinin yapılabilmesi ve sınıflaması için bir sistem sağlar. Rapor etme standartları; borsa vemali kuruluşlar tarafından, maden arama sonuçları, maden kaynakları ve rezervlerinin halka açık raporedilebilmesi için gerekli asgari standartlar olarak kabul edilir ve bu konuda en iyi uygulamaları tanımladıklarıdüşünülür. Bir süredir ulusal rapor etme yönetmeliklerindeki tanım ve standartların karşılıkları içinuluslararası anlaşmalar yapılmaktadır ve bu durum yaygınlaşarak devam etmektedir. Bu arada Borsakabul koşulları, söz konusu yönetmeliğe uymayan üyesine yaptırım uygulamayı kabul eden yabancı ülkemeslek örgütlerinin üyelerini de “tanınan” (ya da muteber) meslek adamı (yetkin kişi eşdeğeri) olaraktanımlamaktadır. Bu tanınma ya da kabul görme zincirinin dışında kalan meslek adamlarının bu konudaiş yapmaları gittikçe zorlaşmakta ve imkânsız hale gelmektedir. Bu derleme, hem bu noktaya dikkatiçekmek, hem de maden kaynak tahmini ve rapor edilmesi konusundaki en iyi uygulamaları tanıtmak veen son gelişmeleri özetlemek için hazırlanmıştır.

  • En iyi uygulamalar

  • JORC yönetmeliği

  • Raporlama standartları,

  • Tanınan meslek adamı

  • Armstrong, M., Champigny, N, 1989. A Study on Kriging small blocks: CIM Bulletin, 82, 128- 133.

  • Blackwell, G. H., 1998. Relative kriging errors – a basis for mineral resource classification: Exploration and Mining Geology, 7 (1-2), 99- 106.

  • Carr, J.C., Beaton, R.K., Cherrie, J.B., Mitchell, T.J., Fright, W.R., McCallum, B.C., Evans, T.R. 2001. Reconstruction and Representation of 3D Objects with Radial Basis Function. In: ACM SIGGRAPH, 12-17 August 2001, Los Angeles.

  • Cowan, E.J., Beatson, R.K., Ross, H.J., Fright, W.R., McLennan, T.J., Evans, T.R., Carr, J.C., Lane, R.G., Bright, D.V., Gillman, A.J., Oshust, P.A.,Titley, M. 2003. Practical Implicit Geological Modelling. In: Dominy, S. (ed.) 5th International Mini

  • Coombes, J., 2008. The art and science of resource estimation : a practical guide for geologists and engineers. Coombes Capabiliry, 231 p.

  • Cowan, E.J., Spragg, K.J.,Everitt, M.R. 2011. Wireframe-Free Geological Modelling – An Oxymoron or a Value Proposition? In: Eighth International Mining Geology Conference, Queenstown, New Zealand, 22-24 August 2011, 13 p

  • David, M., 1988. Handbook of Applied Advanced Geostatistical Ore Reserve Estimation, Elsevier Scientific, Amsterdam, 216 p.

  • Deraisme J.,de Fouquet, C., 1996. A geostatistical approach for reserves: Mining Magazine, May 1996.

  • De-Vitry, Chris, 2003. Resource classification – a case study from the Joffre-hosted iron ore of BHP Billiton’s Mount Whaleback operations: A196 Mining Technology (Trans. Inst. Min. Metall. A), Volume 112.

  • Dominy, S.C., Annels, A.E., Platten , I.M.,Raine, M.D., 2003a. A review of problems and challenges in the resource estimation of highnugget effect lode-gold deposits. In Proceedings, Fifth International Mining Geology Conference. Australasian Institu

  • Dominy, S.C., Platten, I.M.,Raine, M.D., 2003b. Grade and geological continuity in high-nugget effect gold-quartz reefs: Implications for resource estimation and reporting. Transactions of the Institution of Mining and Metallurgy, 112, 239-259

  • Dominy, S.C., Noppé, M A., Annels, A.E., 2002. Errors and uncertainty in mineral resource and ore reserve estimation-the importance of getting it right. Exploration and Mining Geology 11 (1- 4), 77–98.

  • Emery, X., Ortiz, J. M., 2005. Estimation of mineral resources using grade domains: critical analysis and a suggested methodology: The Journal of The South African Institute of Mining and Metallurgy, 105, 247-256.

  • Emery, X., Ortiz, J.M.,Rodriguez, J.J., 2006. Quantifying uncertainty in mineral resources by use of classification schemes and conditional simulations. Mathematical Geology, 38(4), 445- 464.

  • Froidevaux, R., Roscoe, W. E. and Valiant, R. I., 1986. Estimating and classifying gold reserves at PageWilliams C zone- a case study in nonparametric geostatistics: In: Ore reserve estimation: methods, models and reality, Montreal, Canadian Institut

  • Glacken, I M., Sommerville, B. L. and Arnold, C. G., 2001. Reserve Estimation at Kambalda Nickel Operations from 1970 to 2000, in Mineral Resource and Ore Reserve Estimation – The AusIMM Guide to Good Practice (Ed: A C Edwards), pp237-248 (The Austra

  • Glacken, I. M., Snowden, D. V., 2001. MineralResource Estimation, in Mineral Resource and Ore Reserve Estimation: The AusIMM Guide to Good Practice (Ed: A C Edwards), 189-198 (The Australasian Institute of Mining and Metallurgy: Melbourne).

  • Guibal, D., 2001. Variography – A Tool for the Resource Geologist. In: Edwards, A.C. (Ed.) Mineral Resource and Ore Reserve Estimation – The AusIMM Guide to Good Practice. The Australian Institute of Mining and Metallurgy: Melbourne

  • Khakestar, M. S., Hassani, H., Angorani, S., 2011. A Hybrid Strategy to Optimize the Search Ellipsoid Dimensions: Case Study from Anomaly No 12A Iron Deposit in Central Iran: Yerbilimleri, 32 (1), 51–58.

  • Price M., 2013. Strike it rich with maplex: Labeling oriented structure point labels in ArcGIS 10.1

  • Royle, A. G., 1977. How to use geostatistics for ore reserve classification: Eng. Min. Journal, February, 52-55.

  • Sabourin, R., 1984. Application of a geostatistical method to quantitatively define various categories of resources. In: Geostatistics for Natural Resource Characterization, Verly, G., M. David, A. G. Journel, and A. Maréchal (eds.), Dordrecht: Reide

  • Saraç, C., Tercan, A. E., 1996. Grade and reserve estimation of the Tulovasi borate deposit by block kriging, International Geology Review, 38(9), 832-837.

  • Stegman, C.L., 2001. How domain envelopes impact on the resource estimate – case studies from the Cobar Gold Field, NSW, Australia. In: Edwards, A.C. (Ed.) Mineral Resource and Ore Reserve Estimation – The AusIMM Guide to Good Practice. The Australia

  • Sinclair, A.J. and Vallée, M., 1994. Reviewing continuity: An essential element of quality control for deposit and reserve estimation: Exploration and Mining Geology, 2, 95-108.

  • Sinclair, A. J., Blackwell, G. H., 2002. Applied mineral inventory estimation. Cambridge: Cambridge University Press, 381 p.

  • Snowden, D. V., 2000. Practical interpretation of mineral resource and ore reserve classification guidelines: mineral resource and ore reserve estimation-the AusIMM guide to good practice (Monograph 23)..



  • Özkan, Y , Akbaba, M . (2013). Örneklemeden Rapor Etmeye Adım Adım Maden Kaynak Tahmini . Jeoloji Mühendisliği Dergisi , 37 (2) , 141-158 . Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/jmd/issue/28183/295977

  • Özkan, Y , Akbaba, M . Örneklemeden Rapor Etmeye Adım Adım Maden Kaynak Tahmini. Jeoloji Mühendisliği Dergisi 37 (2013 ): 141-158

  • SAYI TAM DOSYASI
    PDF Olarak Görüntüle